https://katebowler.com/wp-content/uploads/2019/04/TheHarrowingofHell-2.mp3

En hier zijn we dan: het is de Goede Week, de laatste dagen van de veertigdagentijd. Het is een tijd vol emotionele hoogte- en dieptepunten, krachtige theologie en ontroerende diensten, zoals de voetwassing op Witte Donderdag, de duisternis van Tenebrae en de nachtwaken op zaterdagavond. Of misschien trotseert u de dienst van Goede Vrijdag met uw vierjarige. Er is een verhaal dat ik je echt eens wil vertellen over toen Zach naar een dienst ging waar hij een Jezus zag die als een acteur aan een kruis was opgehangen. Hij was erg teleurgesteld in het gedrag van de centurions, maar dat is voor een andere dag.

In deze vastenoverdenking wil ik het hebben over een vaak over het hoofd gezien deel van de week en de boodschap die het draagt. Ik wil het hebben over de ontzetting uit de hel.

De christelijke traditie zegt dat Jezus na zijn kruisiging en graflegging opstond en aan een reddingsoperatie begon. Velen van ons reciteren dat als deel van de Apostel- of de Athanasiaanse Geloofsbelijdenis: “Hij werd gekruisigd, dood en begraven. Hij daalde af in de hel.” Maar wat deed Christus in de helse gewesten? Wat had hij in de hel te zoeken? Duizenden middeleeuwse schilderijen, mozaïeken en verluchte manuscripten tonen Jezus die Adam stevig bij de pols leidt terwijl hij, Eva en een rij figuren uit het Oude Testament uit de donkerste diepten naar het licht komen. Aan de voeten van Christus liggen de werktuigen van de gevangenschap – sloten, sleutels en kettingen – en een demon die verpletterd wordt door de poorten van de hel, die Christus heeft opengeblazen.

In Dante’s Inferno vertelt de gids van de dichter, Vergilius (die op dat moment onder de doden aanwezig was), hoe hij persoonlijk “een machtige” had zien komen om de Hebreeuwse patriarchen terug te halen, maar mijn favoriete literaire weergave van deze episode komt uit het 14e-eeuwse gedicht in het Midden-Engels genaamd Piers Plowman van John Langland. Daarin wordt de aankomst van Christus in het duivelsrijk voorgesteld als een plotselinge explosie van licht, op een plaats die slechts één keer eerder licht had gekend, toen Lazarus door Jezus weer tot leven was gewekt. De verschillende duivels zijn hierdoor zeer verontrust, maar de aartsvijand is vastbesloten het af te maken; de zielen van deze zondaars behoren hem immers toe. Maar het licht staat aan de poort:

Het licht gebood hen opnieuw de poort te openen, en Lucifer antwoordde: “Wie is dit? Welke heer bent u?” Vlug antwoordde het licht: “De koning der heerlijkheid; de heer van macht en hoofd en allerlei deugden; de heer van de macht. Hertogen van deze schemerige plaats, maak deze poorten onmiddellijk open, opdat Christus kan binnenkomen, de Zoon van de Koning des hemels!”

En met die adem brak de hel open, en de tralies van Belial; ondanks elke wachter of wachter, gingen de poorten wijd open. Patriarchen en profeten, het volk in de duisternis, zongen het lied van Johannes: “Zie het Lam Gods! Lucifer kon niet kijken, zo verblind was hij door het licht. En zij die Onze Lieve Heer liefhad, ving hij op in zijn licht en zei tegen Satan:

“Zie, hier is mijn ziel om alle zondige zielen goed te maken, om hen te redden die het waardig zijn. Zij zijn van mij, en van mij, en zo kan ik ze beter opeisen… Ik zal het volk dat ik liefhad en dat in mijn komst geloofde, van hieruit leiden.”

Sommige theologen, oude en moderne, hebben hun twijfels over dit verhaal geuit en sommigen weigeren zelfs de regel over de afdaling in de hel te reciteren wanneer ze de geloofsbelijdenis opzeggen. Maar voor mij is de boodschap veel te krachtig om genegeerd te worden. Het is een eenvoudige boodschap: er is geen plaats waar je heen kunt gaan zonder dat God je vindt en je naar huis leidt. Alle littekens die ons bedekken, alle wonden die we anderen hebben toegebracht, alle pijn die je draagt, doen er uiteindelijk niet toe. Al ons vuil zal worden gereinigd, onze wonden geheeld, ons verdriet weggevaagd. Niemand die met Hem mee wil, blijft achter.

Moge God u zegenen met een vreugdevol Pasen. En als u een van de gelukkigen bent die in het stuk van dit jaar als Romeinse centurio wordt gekozen, bied ik u bij voorbaat mijn excuses aan voor mijn kind.