Zwyrodnienie płatów czołowych związane z GRN
Zidentyfikowano ponad 65 mutacji w genie GRN u osób ze zwyrodnieniem płatów czołowych związanym z GRN. Stan ten jest postępującym zaburzeniem mózgu, które może wpływać na zachowanie, język i ruch. Objawy tego zaburzenia zwykle stają się zauważalne w wieku pięćdziesięciu lub sześćdziesięciu lat.
Najczęstsza mutacja genu GRN, zapisywana jako Arg493Ter lub R493*, tworzy przedwczesny sygnał stopu w instrukcjach tworzenia progranuliny. Większość mutacji powodujących zwyrodnienie czołowo-skroniowe związane z GRN uniemożliwia wytwarzanie białka z jednej kopii genu GRN w każdej komórce. W wyniku tych zmian genetycznych, komórki wytwarzają tylko połowę zwykłej ilości progranuliny. W rzadkich przypadkach osoby dotknięte chorobą mają mutacje w obu kopiach genu GRN. Każda z tych mutacji pozwala na wytwarzanie pewnego funkcjonalnego białka, a po zmierzeniu całkowita ilość wytwarzanej progranuliny wynosi około połowy zwykłej ilości.
Nie jest jasne, w jaki sposób niedobór progranuliny prowadzi do cech zwyrodnienia czołowo-skroniowego płatów czołowych związanego z GRN. Badania wykazały jednak, że zaburzenie to charakteryzuje się nagromadzeniem w niektórych komórkach mózgu białka zwanego TAR DNA-binding protein 43 (TDP-43). Białko TDP-43 tworzy grudki (agregaty), które mogą zakłócać funkcje komórek i ostatecznie prowadzić do ich śmierci. Naukowcy pracują nad ustaleniem, w jaki sposób mutacje w genie GRN i wynikająca z nich utrata progranuliny są związane z gromadzeniem się TDP-43 w mózgu.
Cechy zwyrodnienia płatów czołowo-skroniowych związanego z GRN wynikają ze stopniowej utraty neuronów w regionach w pobliżu przedniej części mózgu, zwanych płatami czołowymi i skroniowymi. Płaty czołowe są zaangażowane w rozumowanie, planowanie, osąd i rozwiązywanie problemów, natomiast płaty skroniowe pomagają w przetwarzaniu słuchu, mowy, pamięci i emocji. Śmierć neuronów w tych obszarach powoduje problemy z wieloma krytycznymi funkcjami mózgu. Nie jest jednak jasne, dlaczego utrata neuronów występuje w płatach czołowych i skroniowych częściej niż w innych regionach mózgu u osób ze zwyrodnieniem płatów czołowo-skroniowych związanym z GRN.
Więcej o tym stanie zdrowia