Douglass, Frederick (1808-1895) Czarny przywódca.

Frederick Douglass był najważniejszym czarnym amerykańskim przywódcą XIX wieku. Urodził się jako Frederick Augustus Washington Bailey, w Talbot County, na Maryland’s Eastern Shore w 1808 roku, syn kobiety-niewolnicy i najprawdopodobniej jej białego pana. Po ucieczce z niewoli w wieku 20 lat, Douglass przyjął nowe nazwisko od bohatera powieści „Pani Jeziora” sir Waltera Scotta. Douglass uwiecznił swoje lata kształtowania się jako niewolnik w pierwszej z trzech autobiografii, Narrative of the Life of Frederick Douglass, An American Slave (Narracja o życiu Fredericka Douglassa, amerykańskiego niewolnika), opublikowanej w 1845 roku. Ta i dwie kolejne autobiografie, My Bondage and My Freedom (1855) oraz The Life and Times of Frederick Douglass (1881), stanowią największy wkład Douglassa w kulturę południową. Napisane zarówno jako propaganda antyniewolnicza, jak i osobiste objawienie, są powszechnie uważane za najlepsze przykłady tradycji narracji niewolniczej i klasyki amerykańskiej autobiografii.

Życie publiczne Douglassa rozciągało się od jego pracy jako abolicjonisty we wczesnych latach czterdziestych XIX wieku do jego ataków na segregację Jim Crow w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Douglass przeżył większość swojej kariery w Rochester, N.Y., gdzie przez 16 lat redagował najbardziej wpływową czarną gazetę połowy XIX wieku, zwaną kolejno The North Star (1847-51), Frederick Douglass’ Paper (1851-58) i The Douglass Monthly (1859-63). Douglass osiągnął międzynarodową sławę jako orator, który nie miał sobie równych i jako pisarz o dużej sile przekonywania. W tysiącach przemówień i artykułów Douglass rzucił nieodparte oskarżenie przeciwko niewolnictwu i rasizmowi, był niezłomnym głosem nadziei dla swoich ludzi, przyjął politykę antyniewolniczą i głosił swoją własną markę amerykańskich ideałów.

Douglass powitał wojnę secesyjną w 1861 roku jako moralną krucjatę w celu wykorzenienia zła niewolnictwa. Podczas wojny pracował jako zaciekły propagandzista sprawy Unii i emancypacji, jako rekrutujący czarnych żołnierzy i dwukrotnie jako doradca prezydenta Abrahama Lincolna. Douglass wniósł znaczący wkład do intelektualnej tradycji tysiącletniego nacjonalizmu, perspektywy, z której wielu Amerykanów, tak z Północy jak i z Południa, interpretowało wojnę secesyjną. Podczas rekonstrukcji i epoki pozłacanej przywództwo Douglassa stało się mniej aktywistyczne, a bardziej emblematyczne. Podróżował i wygłaszał wiele wykładów na tematy rasowe, ale jego najpopularniejszym tematem był „Self-Made Men”. W latach 70-tych XIX wieku Douglass przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie redagował gazetę „The New National Era” i został prezesem nieudanego „Freedmen’s Bank”. Jako zagorzały republikanin został mianowany marshallem (1877-81) i recorder of deeds (1881-86) dla Dystryktu Kolumbii, a także chargé d’affaires na Santo Domingo i ministrem na Haiti (1889-91). Douglass miał pięcioro dzieci ze swoją pierwszą żoną Anną Murray, wolną czarną kobietą z Baltimore, która wyszła za nim z niewoli w 1838 roku. Niecałe dwa lata po śmierci Anny w 1882 roku, 63-letni Douglass poślubił Helen Pitts, swoją białą byłą sekretarkę, co było wydarzeniem budzącym wiele kontrowersji. Tak więc z racji urodzenia i swoich dwóch małżeństw Douglass jest jednym z najsłynniejszych przykładów mieszanego rasowo dziedzictwa Południa.

Douglass nigdy nie stracił poczucia przywiązania do Południa. „Nic poza intensywnym umiłowaniem wolności osobistej nie trzyma nas z Południa” – napisał Douglass w 1848 roku. Często odnosił się do Marylandu jako do swojej „własnej drogiej ojczystej ziemi”. Błyskotliwy, heroiczny i złożony, Douglass stał się symbolem swojej epoki i wyjątkowym amerykańskim głosem na rzecz humanizmu i sprawiedliwości społecznej. Jego życie i myśl zawsze będą głęboko przemawiać do dylematu bycia czarnym w Ameryce. Douglass zmarł na niewydolność serca w 1895 roku, w roku, w którym Booker T. Washington zyskał rozgłos dzięki swojemu przemówieniu na wystawie w Atlancie, sugerującemu czarną adaptację do segregacji rasowej.

David W. Blight
North Central College
Naperville, Illinois