Fernández de Oviedo, een Spaanse schrijver die in de 16e eeuw naar Costa Rica kwam, was waarschijnlijk de eerste Europeaan die de verbazingwekkende verscheidenheid aan tropische vruchten van het land kronieken. Enthousiast over elke nieuwe ontdekking, noemde hij de ananas de ‘mooiste, wonderbaarlijkste dame in de groentewereld.’

De Oviedo heeft waarschijnlijk niet alle verschillende vruchten van Costa Rica kunnen proeven. Er zijn er gewoon te veel, en ze zijn het hele jaar door verkrijgbaar voor elke mogelijke smaakvoorkeur. Sta ’s morgens vroeg op in San José en bezoek de Mercado Borbón, of de tientallen fruitkraampjes bij de Mercado Central. Of ga naar de openluchtmarkten voor groenten en fruit die in het weekend in bijna alle steden van het Centrale Plateau worden gehouden, om de oogst van het seizoen te zien en te proeven. Langs de snelwegen en hoofdwegen staan verkopers van allerlei soorten fruit en fruitdranken. Hier is onze blik op Costa Rica’s A-Z van fruit – van anona tot zapote.

Anona

Een vreemd uitziende hartvormige vrucht, ook wel ‘het hart van de os’ genoemd, de anona verandert van groen naar een donker roodbruin naarmate hij rijper wordt. Het zoete vruchtvlees is melkwit en bevat enkele grote zwarte zaden. Na het doormidden snijden eet je het met een lepel, waarbij je de schil als kommetje gebruikt. De anona is verwant aan de custardappel (anona chirimoya) die in het noorden van het land voorkomt. Hij heeft een delicate zoetheid en een heerlijke geur als rozenwater en werd door Mark Twain beschreven als ‘de heerlijkheid zelf.’

Broodvruchten

Broodvruchten worden, net als bananen, geteeld in de Atlantische regio van Costa Rica. Deze vrucht van Polynesische oorsprong werd in West-Indië geïntroduceerd door kapitein Bligh van Bounty, en de Jamaicanen plantten hem in Limón. De broodvrucht, een aantrekkelijke sierboom met grote bladeren, is een ingrediënt van veel hartige Caribische gerechten.

Fruit plukken in Costa Rica. Foto:

Caimito’s en andere sterren

De caimito of Costa Ricaanse sterappel ziet er bij het snijden uit als een ster, qua smaak vergelijkbaar met de mangosteen (een exotische vrucht die in Maleisië en Thailand voorkomt). Deze glanzende vrucht varieert in tint van paars tot lichtgroen. Het zoete vruchtvlees wordt meestal vers gegeten, maar in Limón vindt men ze nog verwerkt tot een mengsel dat “matrimony” wordt genoemd, bereid door het vruchtvlees uit te lepelen en toe te voegen aan een glas zure sinaasappelsap.

Carambolas (stervruchten) worden vaak kruiselings in dunne plakjes gesneden en gebruikt als garnering voor desserts. Deze glanzende, vijfhoekige roze-gele vrucht produceert ook een verfrissend sap.

Cashewvrucht

Een exotische neef van de mango, de cashewvrucht is vooral bekend om de niervormige noot die aan het onderste uiteinde zit. Het vlezige gedeelte, of de appel, variërend in kleur van schitterend geel tot vuurrood, wordt vers gegeten. De prachtige kleur en het doordringende, bijna doordringende aroma maken dit tot een van de meest verrukkelijke tropische vruchten. Het vruchtvlees is zacht, zeer sappig en pittig. Er wordt ook jam, wijn en een op limonade lijkende verfrissende drank van gemaakt, waarin het bijzondere aroma en de smaak van de vrucht bewaard blijven. Aan het eind van de jaren zeventig besloot de regering veel gebieden met cashewnoten te beplanten voor de export. De onderneming was een mislukking, maar de bomen staan er nog steeds.

Er was ook een prachtig neveneffect: parkieten en papegaaien zijn dol op het fruit, en veel soorten die bijna uitgestorven waren, nemen nu in aantal toe terwijl ze zich voeden met overvloedige cashewappels. Pas op – als de noten niet worden geroosterd voordat ze worden gegeten, zijn ze giftig.

Granadilla

De zoete granadilla (passievrucht) is een favoriet in heel Midden-Amerika. Hij is ovaal en oranje tot oranjebruin van kleur. Binnenin de harde, knapperige schil zit een bundeltje zaden, omgeven door een bijna vloeibaar, doorschijnend, en heerlijk smakelijk vruchtvlees. Gebruik een lepel om het te eten, of proef exquise passievruchtensap.

Guanábana

Gerelateerd aan de anona, is de guanábana ongeëvenaard voor zijn gebruik in sherbets en verfrissende drankjes. Buitenlanders vinden de smaak enigszins doen denken aan een combinatie van ananas en kiwi, maar Tico’s beschouwen dat als ketterij.

Guava

Een bestseller van de veelgeprezen Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez heeft de provocerende titel De geur van guave. U zult beter begrijpen hoe de titel de Latijns-Amerikaanse ervaring oproept als u een huis bezoekt waar guavegelei wordt gekookt, en het hele huis zich vult met het aroma. Maar koken is niet verplicht; u kunt de guave gewoon rauw eten.

Een andere vrucht, in het Engels “Costa Rican guava” (cas) genoemd, is rond, geel, en heeft zacht wit vruchtvlees. Hij is zuur, maar wordt zeer gewaardeerd voor het maken van gelei en voor dranken. Als u het op een menukaart ziet staan, probeer dan een vers geperste jugo de cas (cas-sap).

Tropisch fruit te koop in Costa Rica. Foto:

Loquat

De loquat (níspero) is een kleine, ovaalvormige vrucht met een grote pit, bleekgeel tot oranje van kleur. Hij wordt ook wel Japanse mispel genoemd. Het vruchtvlees, dat bij sommige variëteiten stevig en vlezig is en bij andere smelt, is sappig en heeft een friszure smaak. Hoewel hij meestal vers wordt gegeten, kan hij ook in de keuken worden gebruikt.

Mango

Alajuela’s Central Park staat vol mangobomen met hun verleidelijke geur, wat de reden is waarom de stad, die in grootte alleen tweede is na San José, bekend staat als Mango City. De mango’s van Alajuela zijn zoet, stevig en delicaat. De rijpe mango’s zijn zoeter en pittiger, maar kleiner en zachter dan de onrijpe. Het aroma is kruidig en verleidelijk. Weinig andere vruchten hebben een zo ontwikkelde achtergrond als de mango, en weinig andere zijn zo onlosmakelijk verbonden met religieuze overtuigingen. Van Boeddha wordt gezegd dat hij een mangobosje kreeg, zodat hij rust zou vinden in de gracieuze schaduw ervan.

Naast het eten van mango’s als dessertvrucht, maken de Costa Ricanen er chutney van, maar ook conserven, sauzen, taarten en sappen.

Mombín

De Spanjaarden zeiden dat de mombín (of jocote) een soort pruim was toen ze hem voor het eerst zagen, maar hij heeft niets gemeen met de pruim. Deze vrucht is sappig en kruidig, anders dan alle andere. De tronador is de beste soort. Straatverkopers verkopen bruine papieren zakken vol met mombínes van augustus tot oktober, de kleur varieert van donkergroen tot helderrood, afhankelijk van de rijpheid. De mombín wordt meestal vers gegeten, net als de gele variant.

De cocopruim (icaco) daarentegen wordt nooit vers gegeten, maar het witte vruchtvlees wordt verwerkt tot een zoete conserve, miel de icaco genaamd. Een andere neef, de ambarella (yuplón), werd door kapitein Bligh naar Jamaica gebracht. Het kwam naar Costa Rica in de handen van Jamaicaanse immigranten naar Limón. Hij wordt ongekookt gegeten, met een beetje zout, of er wordt conserven van gemaakt.

Nanzi

De kleine, ronde gele vrucht die bekend staat als nanzi (nance) is populair onder de Costa Ricanen sinds de precolumbiaanse tijd, maar buitenlanders vinden de geur vaak te sterk. De vrucht wordt gebruikt voor conserven, wijn en gelei. Nances en guaro (nanzis in likeur) zijn erg lekker. Na negen maanden gisten in de likeur krijgen ze een amberbruine kleur.

Pejibaye. Foto:

Papaya

Papaya (of paw-paw) groeit bijna overal in het land, en de meeste bezoekers zijn vooral gecharmeerd van een drankje genaamd papaya en leche, een soort papaya milkshake. Er zijn twee soorten: de enorme plaatselijke papaja en de kleinere, zoetere Hawaiiaanse versie. Papaja is ook een uitstekend middel om vlees malser te maken.

Pejibaye

Meer een groente dan een vrucht, was dit een gekoesterd voedsel van de inheemse volkeren. U zult hem zeker tegenkomen op de fruitstalletjes, met zijn glanzende oranje schil en zwarte strepen, lijkend op een grote eikel. Gekookt en geschild smaakt het gele vruchtvlees erg goed als er een beetje mayonaise aan wordt toegevoegd om de vrij droge textuur te verzachten. Vers kan hij niet worden gegeten. Crème van pejibaye soep is een van de meest uitzonderlijke gerechten in de Costa Ricaanse keuken.

Rambutan

De meest exotische bezienswaardigheid op een fruitmarkt in Costa Rica moet wel de rambutan (mamon chino) zijn. De trossen rode en oranje vruchten, soms “harige lychees” genoemd, lijken op kruisbessen bedekt met vlezige stekels. Om ze te eten, snijdt u met een scherp mes de leerachtige schil af en trekt u deze los van het vruchtvlees.

Roosappel en bergappel

De geur van de guave wordt alleen geëvenaard door die van de roosappel (manzana rosa), een mooie ronde vrucht, witgroen tot abrikoosgeel van kleur, en geparfumeerd met de geur van de roos. Het vruchtvlees is knapperig, sappig en zoet. In geconserveerde of gekristalliseerde vorm is hij heerlijk. Als u hem vers eet, overdrijf dan niet, want de zaden zijn giftig als u ze in grote hoeveelheden eet.

Een familielid van de roosappel, de ohia of waterappel (manzana de agua) is een mooie ovale vrucht, wit tot karmozijnrood van kleur. Het vruchtvlees lijkt op dat van een appel: knapperig, wit en sappig, maar niet erg smakelijk, terwijl de ohiajam voortreffelijk is.

Fruitkraam in Costa Rica. Foto:

Sapodilla

Een van de beste vruchten van tropisch Amerika, uit de provincie Guanacaste, is de sapodilla of nasebes, hier chicozapote of níspero genoemd. Het is een dessertvrucht, zelden gekookt of op enige wijze geconserveerd. De Franse botanicus Michel Descourtilz beschreef de vrucht als “zoet ruikend naar honing, jasmijn en lelietjes-van-dalen.”

Zapote

Een familielid van de sapodilla, de mammee-sapota of marmelade-pruim (zapote) hield Cortés en zijn leger in leven tijdens hun beroemde mars van Mexico-Stad naar Honduras. De felle zalmrode kleur van het vruchtvlees trekt de aandacht van toeristen die over de Avenida Central in San José wandelen. Straatverkopers, die de aantrekkingskracht van de mooie kleur op de verkoop kennen, snijden de marmelade-pruimen in tweeën om voorbijgangers te lokken.

Wacht er echter voor, dat als u niet gewend bent aan de zeer zoete vruchten van de tropen, u de smaak van de verleidelijke zapote nogal plakkerig kunt vinden. Van zeer rijpe zapotes worden de heerlijkste ijsjes en sherbets gemaakt – probeer er een als u de kans krijgt.

Klaar om tropisch fruit te proeven tijdens een reis naar Costa Rica?

Onze lokale experts kunnen u helpen met het plannen, organiseren en boeken van fantastische reizen op maat naar Costa Rica. Neem gewoon contact met ons op met de details van uw ideeën voor de reis en wanneer u zou willen reizen. Wij zullen dan een gepersonaliseerde reisroute opstellen gebaseerd op uw voorkeuren. Je kan het aanpassen tot je tevreden bent met elk detail voor je boekt. Doe inspiratie op in onze bestaande Costa Rica routes, en bedenk dat al onze geplande routes volledig op maat gemaakt kunnen worden om aan uw specifieke wensen te voldoen.

Updated 21 maart, 2019