Medisch beoordeeld door Drugs.com. Laatst bijgewerkt op 22 jan 2021.

• Gids voor de gezondheid

Wat is een schouderverstuiking?

Een schouderverstuiking is een scheur in de schouderbanden, de taaie banden van vezelig weefsel die botten met elkaar verbinden in of rond het schoudergewricht. Hoewel de meeste mensen aan de schouder denken als aan één enkel gewricht tussen het opperarmbeen (humerus) en de romp, heeft de schouder eigenlijk verschillende kleinere gewrichten buiten de kom van het armbeen. Ligamenten verbinden de vier botten die belangrijk zijn voor de functie van de schouder. Deze botten zijn:

• Het driehoekige schouderblad, genaamd het schouderblad
• De benige knobbel aan de top van het schouderblad, genaamd het acromion
• Het sleutelbeen, genaamd het sleutelbeen
• Het borstbeen, het borstbeen genoemd

Een verstuiking waarbij de gewrichtsbanden in de schouder scheuren, treedt meestal op in het gewricht tussen het acromion en het sleutelbeen, het acromioclaviculaire gewricht genoemd. Deze blessure wordt ook wel een schouderscheiding genoemd. Minder vaak heeft een schouderverstuiking betrekking op het gewricht tussen het borstbeen en het sleutelbeen, het sternoclaviculaire gewricht genoemd. Dit gewricht bevindt zich binnen een centimeter van de middellijn van de borstkas. Veel mensen zouden niet raden dat het deel uitmaakt van de schouder.

Acromioclaviculaire Gewrichtsverzwikking
Het acromioclaviculaire gewricht wordt ondersteund door het acromioclaviculaire ligament en het coracoclaviculaire ligament aan het buitenste uiteinde van het sleutelbeen in de buurt van de schouder. Zij binden het schouderblad en het sleutelbeen stevig samen. Er is veel kracht nodig om deze ligamenten te scheuren. De meest voorkomende oorzaken van dit type schouderverstuiking zijn een harde, directe klap op het voorste of bovenste deel van de schouder of trauma door een val, vooral tijdens atletiektraining of wedstrijd. Een schouderverstuiking kan ook worden veroorzaakt wanneer een persoon tegen een voorwerp botst, zoals een doelpaal of een boom (bij het skiën). Verstuikte schouders komen vaak voor bij atleten die aan snelle of contactsporten doen, zoals alpineskiën, jetskiën, voetbal, rugby en worstelen.

Afhankelijk van de ernst van de beschadiging van de gewrichtsbanden, worden acromioclaviculaire verstuikingen gewoonlijk in drie graden ingedeeld:

• Graad I – Het acromioclaviculaire ligament is gedeeltelijk gescheurd, maar zijn begeleidende ligament, het coracoclaviculaire, is niet beschadigd, zodat het acromioclaviculaire gewricht stevig aan elkaar blijft zitten.
• Graad II – Het acromioclaviculaire ligament is volledig gescheurd en het coracoclaviculaire ligament is gedeeltelijk gescheurd. In dit geval hoekt het sleutelbeen typisch lichtjes van plaats.
• Graad III – Zowel het acromioclaviculaire ligament als het coracoclaviculaire ligament zijn volledig gescheurd, en de scheiding van het sleutelbeen is duidelijk.

Sommige artsen classificeren de meest ernstige acromioclaviculaire letsels in nog hogere graden of types, van IV tot VI. Bij elke hogere graad is het sleutelbeen meer van zijn normale positie verwijderd en is de schouder ernstiger vervormd.

Sternoclavicular Joint Sprain
Het sternoclaviculaire gewricht bevindt zich waar het binnenste uiteinde van het sleutelbeen het borstbeen ontmoet. Omdat het sternoclaviculaire gewricht nog nauwer met elkaar verbonden is dan het acromioclaviculaire gewricht, komen sternoclaviculaire letsels zeer zelden voor, slechts ongeveer een vierde zo vaak als acromioclaviculaire letsels. Wanneer het sternoclaviculaire gewricht verstuikt is, is dat vaak wanneer de borst van een bestuurder het stuurwiel raakt tijdens een auto-ongeluk, of wanneer een persoon door een voorwerp wordt verpletterd. Bij atleten worden sternoclaviculaire verstuikingen soms gezien bij voetballers en rugbyspelers na een directe trap tegen het borstbeen of enkele zijwaartse tackles die de achterkant of zijkant van de schouder raken.

Sternoclaviculaire verstuikingen worden ingedeeld van I tot III:

• Graad I – De scheuren in de gewrichtsbanden zijn mild en microscopisch klein. Het sternoclaviculaire gewricht blijft goed verbonden.
• Graad II – De ligamenten tussen het sleutelbeen en het borstbeen zijn zichtbaar gescheurd, maar de ligamenten tussen het sleutelbeen en de ribben blijven intact, zodat het gewricht licht vervormd is, maar nog enige verbinding behoudt.

• Graad III – Alle ligamenten zijn ernstig beschadigd, zodat het sternoclaviculaire gewricht gescheiden of vervormd is, en het sleutelbeen duidelijk uit zijn normale positie is verschoven

Symptomen

Als u een graad I acromioclaviculaire verstuiking hebt, zult u een lichte zwelling en gevoeligheid hebben aan de buitenste punt van uw sleutelbeen. U heeft lichte pijn wanneer u uw arm beweegt of uw schouder ophaalt. Bij ernstigere verstuikingen van het acromioclaviculaire gewricht vervormt de zwelling de normale vorm van uw gewricht en is het gebied erg gevoelig. U zult aanzienlijke pijn voelen wanneer u uw arm probeert te bewegen of wanneer uw arts of atletiektrainer het gewricht aanraakt tijdens het onderzoek ervan.

De symptomen van sternoclaviculaire verstuikingen zijn vergelijkbaar met die van acromioclaviculaire verstuikingen, behalve dat de zwelling en gevoeligheid zich in de buurt van de middellijn van de borst bevinden.

Diagnose

De arts zal uw beide schouders inspecteren, waarbij hij uw geblesseerde schouder vergelijkt met uw niet-geblesseerde schouder. De arts zal eventuele zwellingen, vormverschillen, schaafwonden of kneuzingen opmerken en controleren op extra beweging in het acromioclaviculaire en sternoclaviculaire gewricht. Hij of zij zal testen of u uw schouder kunt bewegen, en zal vragen naar pijn in de arm. Uw arts zal zachtjes op uw acromioclaviculaire gewricht, sternoclaviculaire gewricht en sleutelbeen drukken en voelen.

Omdat veel belangrijke bloedvaten en zenuwen door uw schoudergebied lopen, zal de arts ook de impulsen bij uw pols en elleboog controleren en de spierkracht en het huidgevoel in uw arm, hand en vingers controleren.

Als uw lichamelijk onderzoek erop wijst dat u een ernstige verstuiking van de schouder of een botbreuk in het schoudergebied hebt, zal uw arts röntgenfoto’s laten maken. Bij ernstiger acromioclaviculaire gewrichtsletsels kan uw arts ook een MRI-scan (magnetic resonance imaging) of een CT-scan (computertomografie) bestellen.

Verwachte duur

De arts zal uw beide schouders inspecteren en uw geblesseerde schouder vergelijken met uw niet-geblesseerde schouder. De arts let op eventuele zwelling, vormverschillen, schaafwonden of kneuzingen en controleert op extra beweging in het acromioclaviculaire en sternoclaviculaire gewricht. Hij of zij zal testen of u uw schouder kunt bewegen, en zal vragen naar pijn in de arm. Uw arts zal zachtjes op uw acromioclaviculaire gewricht, sternoclaviculaire gewricht en sleutelbeen drukken en voelen.

Omdat veel belangrijke bloedvaten en zenuwen door uw schoudergebied lopen, zal de arts ook de impulsen bij uw pols en elleboog controleren en de spierkracht en het huidgevoel in uw arm, hand en vingers controleren.

Als uw lichamelijk onderzoek erop wijst dat u een ernstige verstuiking van de schouder of een botbreuk in het schoudergebied hebt, zal uw arts röntgenfoto’s laten maken. Bij ernstiger acromioclaviculaire gewrichtsblessures kan uw arts ook magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) scans of computertomografie (CT) scans bestellen.

Preventie

Het dragen van beschermende padding tijdens sporten met een hoge impact kan enige bescherming bieden tegen verstuikingen en andere schouderblessures. Als u een verstuikte schouder hebt gehad, kunt u een nieuwe blessure helpen voorkomen door schouderversterkende oefeningen te doen die door uw arts of fysiotherapeut worden aanbevolen.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van het type verstuiking en de ernst ervan.

• Verstuiking van het acromioclaviculaire gewricht – Bij verstuikingen van graad I of II wordt de gekwetste schouder behandeld met rust, ijs en een niet-steroïdaal anti-inflammatoir geneesmiddel, zoals ibuprofen (Advil, Motrin en andere) om de pijn en zwelling te verlichten. De arm wordt gedurende één tot drie weken in een mitella gelegd. Bij de meeste verstuikingen van graad III wordt de mitella vier weken gedragen. Sommige verstuikingen van graad III kunnen een operatie vereisen, vooral bij zeer jonge mensen, bij volwassenen die een baan hebben waarbij ze zwaar moeten tillen, of bij mensen bij wie het sleutelbeen meer dan 2 centimeter uit zijn normale positie is verschoven.
• Verstuikingen van het sternoclaviculaire gewricht – Verstuikingen van graad I worden behandeld met ijs, niet-steroïdale ontstekingsremmende geneesmiddelen en een mitella gedurende één tot twee weken. Bij graad II verstuikingen wordt de mitella drie tot zes weken gedragen. Verstuikingen van graad III vereisen een procedure die gesloten reductie wordt genoemd. Hierbij wordt het verplaatste sleutelbeen voorzichtig terug op zijn plaats geschoven nadat de persoon verdoving of kalmerende geneesmiddelen heeft gekregen. Zodra het sleutelbeen terug op zijn normale plaats zit, wordt de gekwetste schouder gedurende vier tot zes weken geïmmobiliseerd met een “clavicula strap” of een achtvormige spalk, samen met een mitella.

Wanneer een professional bellen

Bel uw arts als een val of slag op uw schouder het gebied pijnlijk, gezwollen, gevoelig of misvormd maakt.

Voorspelling

De vooruitzichten zijn afhankelijk van het type verstuiking en de graad ervan:

• Verstuiking van het acromioclaviculaire gewricht – De prognose op lange termijn voor graad I en graad II letsels is goed. Bij 30% tot 40% van de mensen met dit type gewrichtsverstuiking blijven echter lichte symptomen bestaan, zoals een klikkend gevoel in de schouder of pijn bij het opdrukken of andere oefeningen waarbij de schouder wordt belast. In studies van atleten die graad III verstuikingen hadden, gaven zowel chirurgische als niet-chirurgische behandelingen goede resultaten, waarbij ongeveer 90% een volledig bewegingsbereik terugkreeg zonder pijn.
• Verstuiking van het sternoclaviculaire gewricht – Na de juiste behandeling is ongeveer 70% tot 80% van de mensen met graad I of graad II verstuikingen pijnvrij en in staat om deel te nemen aan normale atletische activiteiten. De overige 20% tot 30% van de mensen hebben af en toe pijn in de aangedane schouder, evenals enige beperkingen in hun sportprestaties. Mensen met graad III verstuikingen hebben meestal een goede prognose op lange termijn, met een normaal bewegingsbereik van de schouder en weinig pijn of invaliditeit. In sommige gevallen heeft de persoon echter een licht ongemak in de schouder tijdens activiteiten die zware inspanning van de arm vereisen.

Externe bronnen

National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases
http://www.niams.nih.gov/

National Rehabilitation Information Center (NARIC)
http://www.naric.com/

American Orthopaedic Society for Sports Medicine
http://www.sportsmed.org/

National Athletic Trainers’ Association
http://www.nata.org/