Het vakgebied van HPT, ook prestatieverbetering genoemd, is in de jaren vijftig en zestig voortgekomen uit de vakgebieden onderwijstechnologie en instructietechnologie. In de naoorlogse periode leidde de toepassing van het Instructional Systems Design (ISD) model niet consequent tot de gewenste verbeteringen van de organisatorische prestaties. Dit leidde tot de opkomst van HPT als een afzonderlijk veld van ISD in de late jaren 1960 tot begin jaren 1970, toen de National Society for Programmed Instruction werd omgedoopt tot de National Society for Performance and Instruction (NSPI) en vervolgens weer tot de International Society for Performance Improvement (ISPI) in 1995. (Chyung, 2008) HPT ontwikkelde zich als een systematische aanpak om complexe prestatieproblemen aan te pakken en om te helpen bij de juiste diagnose en implementatie van oplossingen om prestatieverschillen tussen individuen te dichten.
De oorsprong van HPT kan voornamelijk worden teruggevoerd op het werk van Thomas Gilbert, Geary Rummler, Karen Brethower, Roger Kaufman, Bob Mager, Donald Tosti, Lloyd Homme en Joe Harless. Zij (Gilbert en Rummler in het bijzonder) waren de pioniers op dit gebied. Elk serieus onderzoek van vroege en latere citaten van het werk van Gilbert en Rummler zal latere academische en professionele leiders op het gebied aan het licht brengen.
Een belangrijke factor in de opkomst van wat HPT zou worden, was de publicatie van Analyzing Performance Problems in 1970 door Robert F. Mager en Peter Pipe. Het succes van hun boek, met als ondertitel “You Really Oughta Wanna”, diende om de aandacht te vestigen op en het bewustzijn te vergroten van de vele factoren die de menselijke prestatie beïnvloeden, naast de kennis en vaardigheden van de performer. In de sectie Further Reading van de 1970 editie van hun boek wordt ook een baanbrekend artikel aangehaald van Karen S. Brethower: “Maintenance Systems: The Neglected Half of Behavior Change,” dat een vroege versie bevat van een algoritme voor de analyse van prestatiedeficiënties, ontwikkeld door Geary Rummler, destijds aan de Universiteit van Michigan. Rummler zou later, samen met Tom Gilbert, Praxis Corporation oprichten, een bedrijf dat zich concentreert op het verbeteren van prestaties. Later zou Rummler zijn krachten bundelen met Alan Brache en de twee zouden Improving Performance schrijven, met een duidelijke en uitgebreide focus op proces- en organisatorische prestatie. In een verwante geest, was Joe Harless aan het werk met het ontwikkelen en verfijnen van zijn eigen benadering voor het uitbreiden en verfijnen van de manier waarop problemen van menselijke prestatie werden benaderd. In 1970, hetzelfde jaar dat Mager & Pipe hun mijlpaal boek publiceerde, publiceerde Harless, met de hulp van zijn medewerker en een andere opmerkelijke op het gebied, Claude Lineberry, An Ounce of Analysis (Is Worth A Pound of Objectives). Dit was het begin van wat bekend werd als “Front-End Analysis (FEA).”
HPT-professionals werken in veel verschillende prestatieomgevingen, zoals bedrijven, onderwijsinstellingen en het leger (Bolin, 2007).