Różne choroby mogą powodować zlokalizowaną nadpotliwość. Urazy neurologiczne i zespoły dermatologiczne stanowią większość wtórnych przyczyn nadmiernej ogniskowej produkcji potu.
Ostry uraz rdzenia kręgowego powinien prowadzić do utraty potliwości poniżej miejsca urazu, ale takie urazy mogą również prowadzić do zlokalizowanych obszarów nadpotliwości widocznych od miesięcy do lat po urazie.1 Pacjenci z urazem rdzenia kręgowego na poziomie T6 lub powyżej mogą mieć dysrefleksję autonomiczną, prezentując przesadne reakcje na czynniki wyzwalające, takie jak zaburzenia rytmu wypróżnień i pęcherza moczowego lub podrażnienie skóry. Oprócz nadmiernego pocenia się na twarzy i górnej części tułowia, u pacjentów występuje również zaczerwienienie twarzy, przekrwienie nosa i ból głowy.1 Niedociśnienie ortostatyczne występujące u pacjentów z urazem kręgosłupa szyjnego może wywołać podobne przesadne wydzielanie współczulne, prowadzące do nadpotliwości twarzy, szyi i górnej części tułowia.1 Pourazowa syringomielia, wypełniona płynem jama w rdzeniu kręgowym występująca od miesięcy do lat po ostrym urazie, może również powodować nadpotliwość ogniskową.1
Urazy ośrodkowego układu nerwowego, takie jak udary prowadzące do zawałów półkulowych lub rdzenia kręgowego, mogą prowadzić do nadpotliwości odpowiednio po stronie ipsilateralnej i kontralateralnej.2
Uszkodzenie doczaszkowej części łańcucha współczulnego przez dodatkowe żebra szyjne może prowadzić do nadpotliwości twarzy, szyi i ramion.2 Guz wewnątrz klatki piersiowej oddziałujący na pień współczulny lub nerwy zwojowe może powodować nadpotliwość w podobnym mechanizmie.1 W odruchowej dystrofii współczulnej nadpotliwość jest często obserwowana w obszarze dotkniętym chorobą.2
Kiedy dochodzi do uszkodzenia dużej części łańcucha współczulnego, albo w kręgosłupie, albo w ośrodkowym układzie nerwowym, powszechna jest szeroka nadpotliwość. Jeśli ten obszar nadpotliwości jest wystarczająco duży, może wystąpić kompensacyjna nadpotliwość w obszarach unerwionych. Nadpotliwość wyrównawcza jest również obserwowana w neuropatii cukrzycowej, po sympatektomii piersiowej (ETS) i w zespole Rossa, rzadkim zespole, w którym nadpotliwość występuje w układzie dermatomalnym z powodu ogniskowej dysfunkcji włókien współczulnych unerwiających gruczoły potowe.2 Należy zauważyć, że kompensacyjna nadpotliwość po ETS w leczeniu nadpotliwości jest zgłaszana jako potencjalnie tak ciężka lub cięższa niż pierwotny problem z poceniem się i może wymagać leczenia sama w sobie. Poszukiwania w czasopismach ujawnią najnowsze informacje na temat kompensacyjnego pocenia się po ETS i postępowania z nim. Ryzyko kompensacyjnego pocenia się należy rozważyć przed ETS i dokładnie omówić z pacjentem.
Dwa badania opublikowane w 2004 roku wykazują częstotliwość kompensacyjnego pocenia się po ETS.
- W badaniu obejmującym 180 pacjentów z nadpotliwością, u 78% rozwinęło się kompensacyjne pocenie się po poddaniu się ETS, zwykle dotyczące brzucha, klatki piersiowej, pleców i szyi.3
- W badaniu obejmującym 158 pacjentów, którzy przeszli torakoskopową sympatektomię z powodu pierwotnej nadpotliwości lub rumienia, lub obu, kompensacyjne pocenie się wystąpiło u 89% pacjentów i było na tyle nasilone u 35%, że często musieli oni zmieniać ubranie w ciągu dnia.4
Ostatnio zwrócono uwagę na leczenie kompensacyjnego pocenia się: W opublikowanym w 2015 r. badaniu przeprowadzonym wśród 62 pacjentów z nadpotliwością zlokalizowaną lub uogólnioną stwierdzono, że oksybutynina w małej dawce była skuteczna w zmniejszaniu objawów nadpotliwości w postaci uogólnionej lub zlokalizowanej. Działania niepożądane były częste, ale niewielkie i dotyczyły głównie suchości w ustach.5
Choroby czasami związane z nadpotliwością dłoni to choroba Raynauda, erthromelalgia, przetoka przedsionkowo-komorowa, uraz spowodowany zimnem, reumatoidalne zapalenie stawów i niektóre rzadkie zespoły dermatologiczne (patrz niżej).1
W jednym z typów nadpotliwości ogniskowej, poceniu smakowym, zwiększone wydzielanie potu występuje na policzku lub w okolicy żuchwy jednocześnie ze ślinieniem się. Ten zespół auriculotemporalny, znany również jako zespół Freya, ma kilka przyczyn. Po zapaleniu lub zabiegu chirurgicznym w okolicy ślinianki przyusznej dochodzi do nadmiernego pocenia się twarzy przez „cross-talk” pomiędzy regenerującymi się nerwami, które powodują ślinienie się, a nerwami współczulnymi. Również sympatektomia górnego otworu klatki piersiowej i neuropatia cukrzycowa obejmująca nerwy tego samego obszaru mogą prowadzić do tego zespołu.1 Do pokarmów, o których wiadomo, że stymulują pocenie smakowe, należą kawa, czekolada, pikantne lub kwaśne potrawy, gorące potrawy, alkohol, kwas cytrynowy i/lub słodycze.6,7,8 Istnieje również idiopatyczna odmiana pocenia się smakowego, która występuje tylko przy określonych pokarmach.6 Przeszukanie literatury medycznej ujawni liczne badania dotyczące zespołu Freya i jego leczenia z praktyczną przydatnością dla praktyka w opiece nad tymi pacjentami.
SweatHelp.org
Published: 14 grudnia 2018