Tło odkrycia

Wiek

2,4 do 1,8 mln lat

Ważne odkrycia kopalne

Kluczowym okazem tego gatunku jest czaszka KNM-ER 1470. Gdy została odkryta przez zespół Richarda Leakeya w 1972 roku, nie przypisano jej do gatunku, a jedynie do członka rodzaju Homo. W 1986 roku rosyjski antropolog nadał czaszce nazwę gatunkową Pithecanthropus rudolfensis. Nazwa rodzajowa Pithecanthropus została później zarzucona i zastąpiona nazwą Homo.

Inne szczątki czaszkowe przypisywane temu gatunkowi obejmują KNM-ER 1802, 1590, 1801 i 3732. Możliwe szczątki kończyn mogą obejmować KNM-ER 1472 i 1481, ale nie zostały one znalezione z czaszkami, więc przypisanie jest wątpliwe.

Co oznacza nazwa

Homo to łacińskie słowo oznaczające „człowiek” lub „człowiek”. Jest to ta sama nazwa rodzaju lub grupy, którą nadano współczesnym ludziom, co wskazuje na bliskie pokrewieństwo między tym gatunkiem a naszym. Nazwa gatunkowa rudolfensis pochodzi od miejsca, w którym znaleziono okaz typu KNM-ER 1470 – jezioro Turkana, East Rudolph, Kenia.

Dystrybucja

Skamieniałości zostały znalezione w Urhara, Malawi, i Lake Turkana w Kenii.

Relacje z innymi gatunkami

Nazwa naukowa Homo rudolfensis została pierwotnie zaproponowana dla okazu czaszki KNM-ER 1470, odkrytego w 1972 roku. Kiedyś przez wielu uważana była za członka gatunku Homo habilis, ale różnice w porównaniu z innymi czaszkami Homo habilis uznano za zbyt duże.

Tak jak w przypadku H. habilis, istnieje duża ilość kontrowersji na temat klasyfikacji H. rudolfensis. Debata trwa, czy te skamieniałości powinny być nazwane Homo rudolfensis, Kenyanthropus rudolfensis lub Australopithecus rudolfensis, lub wrócić do Homo habilis.

Analiza pokazuje ten gatunek pokazuje więcej pokrewieństwa do australopithecines niż do Homo. Nie jest więc pewne, czy H.rudolfensis był przodkiem późniejszych gatunków w Homo, czy H.habilis był, czy jakiś nieodkryty gatunek był.

W 2007 roku zespół kierowany przez Timothy’ego Bromage’a, antropologa z New York University, zrekonstruował czaszkę KNM-ER 1470. Nowa konstrukcja miała bardziej małpopodobną wystającą szczękę i mniejszy rozmiar mózgu. Twierdzą, że ta nowa rekonstrukcja czyni go bardziej podobnym do innych okazów Homo habilis.

Debata Homo habilis i Homo rudolfensis

Naukowcy często nie zgadzają się co do nazewnictwa okazów kopalnych. Nazwy naukowe mogą być zmieniane po nowych odkryciach, różnych interpretacjach lub nowych kierunkach badań. Homo habilis jest dobrze znanym, ale słabo zdefiniowanym gatunkiem, a opinie naukowców na temat przypisanych mu okazów są bardzo zróżnicowane. Dwa okazy w centrum debaty to KNM-ER 1470 i KNM-ER 1813.

KNM-ER 1470 (odkryty 1972)

• około 1.7 milionów lat
• duży mózg, około 750-800ml
• zęby nie zachowane; korzenie i nasady sugerują, że były duże, jak u Australopithecus, z większymi trzonowcami niż u innych okazów Homo habilis
• kwadratowa szczęka górna
• lekko rozwinięty grzbiet brwiowy
• twarz duża i płaska i dłuższa niż KNM-ER 1813 (choć jest to obecnie kwestionowane)

KNM-ER 1813 (odkryty 1973)

• około 1.7 mln lat
• mały mózg, około 500 ml
• mała górna szczęka z zębami podobnymi do ludzkich
• zaokrąglona górna szczęka
• silnie rozwinięty grzbiet brwiowy
• twarz mała i niezbyt płaska

Różnice między KNM-ER 1470 a KNM-ER 1813 można interpretować na różne sposoby.

• Są to osobniki różnej płci: inne rzeczy są równe, osobniki o dużej budowie ciała mają większą głowę i mózg niż osobniki małe. KNM-ER 1813 może być samicą, a KNM-ER 1470 może być samcem Homo habilis. Jednak nie różnią się one od siebie w sposób, w jaki samce i samice współczesnych małp człekokształtnych (w tym ludzi) różnią się od siebie.
• Są to różne gatunki: wielu naukowców twierdzi, że 1813 i 1470 reprezentują dwa gatunki, a nawet dwa rodzaje. Sugestie obejmują Australopithecus africanus, Homo habilis i Homo rudolfensis. Odkrycie czaszki Kenyanthropus platyops w 1999 roku i jej podobieństwo do KNM-ER 1470 skłoniło niektórych do rozważenia przeklasyfikowania KNM-ER 1470 do rodzaju Kenyanthropus.

Kluczowe cechy fizyczne

Mózg

• średni rozmiar ok. 750 cm3 (większy niż okazy Homo habilis)

Rozmiar i kształt ciała

• ogólny brak szczątków postczaszkowych utrudnia ocenę rozmiaru. Większe zęby i czaszki w porównaniu do Homo habilis sugerują, że może być większy od tego gatunku.

Szczęki i zęby

• duże trzonowce i szersze dolne trzonowce niż u Homo habilis
• skomplikowane korony i korzenie

czaszka

.
• stosunkowo płaska i długa twarz (choć nowsze rekonstrukcje podważają to i sugerują, że twarz była bardziej wystająca))
• mały grzbiet brwiowy
• brak grzebienia i ciężkich mięśni, które występują w czaszkach australopiteki

Kończyny

• proporcje kończyn nieznane z powodu braku materiału szkieletowego
• przypuszcza się, że były dwunożny, ale bez zdolności do poruszania się w pełni ludzkim lokomocji

Sposób życia

Środowisko i dieta

Teren był w przeważającej mierze środowiskiem trawiastym. W tym czasie klimat stawał się chłodniejszy i bardziej suchy.

Wykonano ograniczone badania nad dietą tego gatunku, ale kształt zębów i porównania z innymi gatunkami sugerują, że spożywano materiał roślinny i prawdopodobnie mięso.

Kultura

Ale nie znaleziono żadnych powiązanych dowodów archeologicznych z jakimikolwiek szczątkami Homo rudolfensis, żyli oni w czasie, gdy wiadomo, że przodkowie człowieka wytwarzali narzędzia.

Pierwsze surowe narzędzia kamienne składające się z prostych tasaków, narzędzi rdzeniowych i skrobaków zostały wykonane już 2,6 miliona lat temu i są klasyfikowane jako technologia Mode 1 lub Oldowan. Nie jest pewne, kto twórcy tych najwcześniejszych narzędzi kamiennych były. Twórcami narzędzi mogły być wczesne populacje Homo habilis lub mogły być one wykonane przez inny gatunek. Jeden z takich kandydatów reprezentowany jest przez skamielinę AL 666-1, która została tymczasowo nazwana Homo sp. (co oznacza człowieka, którego gatunek jest obecnie nieznany).