Hesiod (ok. 700 p.n.e.) w powiązaniu z Homerem, jest jednym z tych niemal legendarnych wczesnych greckich poetów epickich. Jego dzieła nie mają porównywalnej długości z dziełami Homera. Wiersze Hezjoda nie są epickie z powodu ich długości, ale z powodu ich języka.

Hezjod skomponował dwa kompletne dzieła, które dotarły do nas, Theogony, oraz Dzieła i Dni, oba skomponowane w tradycji ustnej. Różne inne dzieła są mu przypisywane, poprawnie lub błędnie, należą do nich Tarcza Herkulesa, Katalog kobiet, Przykazania Chirona, Melampodia i Astronomia, z których wszystkie są dość fragmentaryczne. Niestety, opowieść o Hezjodzie, która angażuje go w konkurs poetycki z Homerem, jest więcej niż z pewnością fałszywa.

The Theogony

Theogony składa się z około tysiąca heksametrów i jest unikalnym opisem bóstw Grecji i ich rodowodu. Hezjod twierdzi, podobnie jak wielu innych poetów epickich, że został zainspirowany przez Muzy i mówi swoim słuchaczom, że stało się to, „gdy pasterzował swoje jagnięta pod świętym Helikonem” (Theo. 22).

Teogonia obejmuje te główne obszary:

1. Początek świata z Chaosem, po którym następuje Gaja, Tartarus i Eros (ten fragment jest wspomniany w pobliżu początku Sympozjum Platona)
2. Stworzenie Uranosa przez Gaię, oraz ich rodzicielstwo Tytanów, Cyklopów i innych olbrzymów
3. Opowieść o kastracji Uranosa przez Cronusa
4. Rodzicielstwo Cronusa i Rhei bogów olimpijskich, i o tym, jak Cronus zjadł bogów zaraz po urodzeniu, a przeżył tylko Zeus, który później zmusił Cronusa do wyrzucenia innych Olimpijczyków
5. Opowieść o Prometeuszu (innym Tytanie) i o tym, jak został ukarany przez Zeusa za podarowanie ognia ludziom
6. Tytanomania, bitwa między Tytanami i Olimpijczykami, którą Zeus wygrał, strącając Tytanów i Tyfoeusa do Tartaru
7. Fragment poświęcony Zeusowi i jego wielu żonom, z których ostatnią była Hera
8. Narodziny Herkulesa
9. Potomstwo bogiń i śmiertelników, do którego później dodano dwie linijki, aby prowadził do Katalogu kobiet

Portret Hezjoda autorstwa Carole Raddato (CC BY-NC-SA)

Dzieła i dni składają się z 828 heksametrów. Dzieła” odnoszą się do wydarzeń roku rolniczego, a „Dni” (które są zapisane od około wiersza 765) zajmują się zapisem dni miesiąca, w których robienie pewnych rzeczy przynosi szczęście lub pecha. Ponownie wiersz zaczyna się od apelu do Muz, ale potem zwraca się do brata Hezjoda, Persesa, namawiając go, by odłożył na bok ich spór: „Persesie, włóż te rzeczy do swego serca i nie pozwól, by ten Zmora, który rozkoszuje się złem, powstrzymał twoje serce od pracy…” (W.D. 28).

Dzieła i Dni można podzielić na te główne obszary:

1. Usprawiedliwienie ciężkiej pracy człowieka i jego konieczności do sprawiedliwego postępowania, wyjaśnione za pomocą mitów i morałów, takich jak te o Prometeuszu, Pandorze, oraz bajki o jastrzębiu i słowiku
2. Instrukcje dla Persów, jak być dobrym rolnikiem („dzieła”)
3. Porady na temat handlu morskiego
4. Przysłowia na temat oczekiwań religijnych i społecznych
5. Szczęśliwe i pechowe dni („dni”)

Niewiele wiadomo o rzeczywistym życiu Hezjoda. Mówi on, że jego ojciec opuścił swój dom w Aetolian Cyme, ponieważ jego życie handlu morskiego było nieopłacalne; „osiadł w pobliżu Helikonu w nędznej wiosce, Ascra, która jest zła w zimie, parna w lecie i dobra w żadnym czasie.” (W.D. c. 640) i są różne inne fragmenty w jego wierszach, które odnoszą się do jego rzeczywistego życia. Miejsce jego śmierci jest również sporne; albo Locris, albo Orchomenus w Boeotii, gdzie znajdował się jego grób.