DEMOKRACJA JACKSOŃSKA. Wyrażenie „Demokracja Jacksońska” ma podwójne i niejednoznaczne znaczenie. W węższym znaczeniu oznacza zarówno partię polityczną zorganizowaną za czasów Andrew Jacksona, która nazywała się Amerykańską Demokracją, jak i program głoszony przez tę partię. Szersza konotacja, zaczerpnięta z klasycznej Demokracji w Ameryce (1835) Alexisa de Tocqueville’a, sugeruje etos i epokę: rozkwit ducha demokratycznego w życiu amerykańskim w okresie prezydentury Jacksona. Tocqueville zwiedził Stany Zjednoczone w latach 1831-1832 i znalazł tam „obraz samej demokracji, z jej skłonnościami, charakterem, uprzedzeniami i namiętnościami”. Dla Tocqueville’a i innych komentatorów, zarówno przychylnych, jak i krytycznych, Stany Zjednoczone reprezentowały demokratyczną, egalitarną przyszłość, Europa arystokratyczną przeszłość. Partyzanci Andrew Jacksona (i niektórzy życzliwi historycy) przywłaszczyli sobie to szersze znaczenie, przeciwstawiając demokrację Partii Demokratycznej przeciwstawiając „arystokrację” Partii Whig. Ale ta identyfikacja nie powinna być przyjmowana bezkrytycznie.

Jacksonowska Partia Demokratyczna

Partia Demokratyczna i jej program wyłoniły się etapami z w dużej mierze osobistych zwolenników, którzy wybrali Andrew Jacksona na prezydenta w 1828 roku. Podstawowe kwestie, przez które partia zdefiniowała swoich członków i filozofię dotyczyły polityki gospodarczej. W pełni rozwinięta pod koniec lat trzydziestych XIX wieku, perspektywa Demokratów była zasadniczo leseferystyczna. Uważając się za strażników spuścizny Jeffersona, Demokraci domagali się prostego, oszczędnego i nieinwazyjnego rządu. Sprzeciwiali się cłom ochronnym, federalnym (i często stanowym) kartom bankowym i projektom ulepszeń wewnętrznych. Jako prezydent, Jackson wyartykułował tę politykę poprzez serię weta, zwłaszcza wobec Maysville Road w 1830 i Banku Stanów Zjednoczonych w 1832. W oficjalnych komunikatach przedstawiał się jako obrońca „skromniejszych członków społeczeństwa – farmerów, mechaników i robotników” przed finansowymi, uprzywilejowanymi interesami, które chciały obrócić publiczne uprawnienia rządu na niesprawiedliwą prywatną korzyść. W rozumieniu Jacksona, taryfy celne, roboty publiczne i karty korporacyjne (zwłaszcza banków, których prawo do emisji banknotów dawało im ogromny wpływ na kredyt i walutę) były urządzeniami do przesączania bogactwa od biednych do bogatych i do kradzieży władzy od wielu, by przynieść korzyść nielicznym.

Ponownie podążając za tradycją Jeffersona, Partia Demokratyczna przyjęła antyklerykalizm i rygorystyczny rozdział kościoła od państwa. Demokraci opierali się hegemonizującym impulsom potężnych międzywyznaniowych (ale głównie prezbiteriańsko-kongregacjonalnych) stowarzyszeń dobroczynnych i filantropijnych, a także potępiali wtargnięcie do polityki religijnych krucjat, takich jak sabatarianizm, wstrzemięźliwość i abolicjonizm. Demokraci zdobyli w ten sposób zwolenników wśród religijnych dysydentów i mniejszości, od katolików po wolnomyślicieli. Pod rządami Jacksona oraz jego doradcy i następcy Martina Van Burena, Demokraci byli pionierami w technikach organizacji i dyscypliny partyjnej, które uzasadniali jako sposób na zapewnienie ludziom przewagi nad arystokratami. Aby nominować kandydatów i przyjmować platformy, Demokraci udoskonalili piramidalną strukturę lokalnych, stanowych i krajowych konwencji partyjnych, caucusów i komitetów. Zapewniały one skoordynowane działania i rzekomo odzwierciedlały opinie oddolne, choć w rzeczywistości ich ruchy były często kierowane z Waszyngtonu. Jackson praktykował „rotację na stanowiskach” – okresową wymianę urzędników państwowych, często na podstawie kryteriów partyjnych – i bronił jej jako dającej szansę na zatrudnienie wszystkim obywatelom, a tym samym zapobiegającej tworzeniu się elity trzymającej urzędy. Jego zwolennicy szczerze wykorzystywali łupy z urzędu jako nagrody dla pracowników partyjnych.

Jackson i Demokraci przedstawiali swoją partię jako ucieleśnienie woli powszechnej, obrońcę zwykłego człowieka przed „arystokracją” Whigów. Istota tego twierdzenia jest wciąż przedmiotem gorących sporów. Po wojnie 1812 roku, zmiany konstytucyjne w stanach poszerzyły bazę uczestnictwa w polityce poprzez złagodzenie wymogów własnościowych dla wyborów i uczynienie urzędów stanowych i elektorów prezydenckich wybieranymi przez społeczeństwo. Do 1828 roku, kiedy Jackson został po raz pierwszy wybrany na prezydenta, prawie wszyscy biali mężczyźni mogli głosować, a głos zyskał na sile. Jackson i jego partyzanci skorzystali i skapitalizowali na tych zmianach, ale w żadnym sensie ich nie zainicjowali.

Obecność komponentu klasowego w Jacksonowskich partiach, ustawiając Demokratycznych prostych farmerów i robotników przeciwko Whig burżuazji lub elicie biznesowej, była często twierdzona i równie często zaprzeczana. Niektórzy historycy odczytują demokratyczne peany na cześć prostych ludzi jako dosłowny opis ich elektoratu. Inni odrzucają je jako zręczną propagandę.

Wyrafinowane wysiłki zmierzające do ilościowego określenia podziałów klasowych w polityce poprzez dane wyborcze przyniosły niepewne rezultaty. Podczas gdy Demokraci zazwyczaj mieli nieco większe (i lepiej zorganizowane) poparcie niż Whigowie, ci drudzy najwyraźniej również mieli masową popularność. To, czy polityka leseferyzmu Demokratów rzeczywiście działała na korzyść ich rzekomego plebejskiego elektoratu, również zostało zakwestionowane.

Spoglądając poza biały męski elektorat, wiele postaw Demokratów wydaje się głęboko antygalitarnych i antydemokratycznych, ocenianych nie tylko według współczesnych standardów, ale w porównaniu z celami rodzących się ruchów humanitarnych i reformatorskich z ich własnych czasów. Ogólnie rzecz biorąc, Demokraci byli bardziej agresywnie anty-abolicjonistyczni i rasistowscy niż Whigs, działając w celu stłumienia ingerencji anty-niewolnictwa w politykę i ograniczenia wolności wolnych czarnych. Oryginalny rdzeń elektoratu Jacksona był południowy. W szczytowym okresie rywalizacji w latach 40-tych XIX wieku, obie partie były niemal równe w całym kraju, ale w latach 50-tych XIX wieku, Demokracja Jacksona powróciła do swoich sekcyjnych korzeni jako partia posiadaczy niewolników i ich północnych sympatyków.

Demokraci prześcignęli Whigów w usprawiedliwianiu i promowaniu etnicznego, rasowego i seksualnego wykluczenia i podporządkowania. Demokraci byli orędownikami zdobywania i podboju terytoriów, przedstawiając to w kategoriach Jeffersona jako zapewnienie wszystkim (białym) obywatelom szansy na ziemską niezależność. W 1845 roku, jeden z czołowych redaktorów demokratycznych ukuł wyrażenie „manifestacyjne przeznaczenie”. Dążenie Andrew Jacksona do zmuszenia pozostałych wschodnich plemion indiańskich za Missisipi zaowocowało ustawą o usuwaniu Indian z 1830 roku, szeregiem wymuszonych traktatów i niesławnym Szlakiem Łez Czirokezów w 1838 roku. Aneksja Teksasu w 1845 roku i wojna z Meksykiem w latach 1846-1848 były inicjatywami Demokratów, potępianymi przez wielu Whigów. Wreszcie, chociaż żadna z głównych partii nie popierała prawa wyborczego dla kobiet, Demokraci bardziej niż Whigowie identyfikowali politykę jako wyraźnie męską działalność i zdegradowali kobiety do podrzędnej, ograniczonej sfery.

Demokratyczny duch epoki

Wobec tego złożonego obrazu, żadne proste uogólnienia na temat demokracji Jacksonian Democracy nie są możliwe do utrzymania. Alternatywą, sugerowaną przez Tocqueville’a i innych współczesnych komentatorów, jest postrzeganie demokracji jako panującego ducha epoki i śledzenie jej działania we wszystkich obszarach amerykańskiego życia, zarówno w polityce partyjnej, jak i poza nią. Jak słynnie zauważył Tocqueville, „lud panuje w amerykańskim świecie politycznym jak bóstwo we wszechświecie. Jest on przyczyną i celem wszystkich rzeczy; wszystko pochodzi od niego i wszystko jest w nim pochłaniane”. Dla Tocqueville’a energiczny woluntaryzm Amerykanów, ich entuzjazm dla towarzystw, stowarzyszeń, reform i krucjat, ich prężne instytucje samorządowe, popularny styl i wyrównujący duch ich obyczajów, zwyczajów, rozrywek, sztuki, literatury, nauki, religii i intelektu, wszystko to znamionowało wszechobecne panowanie demokracji. Z tej perspektywy fakt, że Andrew Jackson – surowy, słabo wykształcony, samozwańczy pogranicznik – mógł dojść do prezydentury, mówił więcej niż jego polityka na urzędzie. Jego retoryczne mistrzostwo prostych ludzi przeciwko arystokratom, niezależnie od jego treści i szczerości, samo w sobie było znakiem i zwiastunem społecznej zmiany w kierunku demokracji, równości i prymatu zwykłego człowieka. Jackson stoi w tym poglądzie nie jako przywódca partii, ale jako symbol epoki.

Patrząc w ten sposób, wiele szczególnych zjawisk, które Andrew Jackson i jego partia traktowali z obojętnością lub wrogością wydają się emanacjami szerszego jacksonowskiego ducha demokracji. W polityce, zarówno Whigs jak i Demokraci bronili zwykłego człowieka i zjednywali sobie masy na grillach i wiecach. Obie partie apelowały do zwykłych wyborców za pomocą porywających przemówień i kreowania kandydatów na bohaterów ludowych. Whigs odpowiedzieli na popularność „Old Hickory” Andrew Jacksona, bohatera bitwy pod Nowym Orleanem, postaciami takimi jak „Old Tippecanoe” William Henry Harrison, zwycięzca porywającej kampanii prezydenckiej z 1840 roku. Bliska rywalizacja partyjna ożywiła zainteresowanie wyborców, wysyłając wskaźniki frekwencji w górę w kierunku 80 procent uprawnionych wyborców.

W sferze religijnej, ewangeliccy kaznodzieje, zwłaszcza baptyści i metodyści, nieśli przesłanie o indywidualnym uprawnieniu i odpowiedzialności, wywołując masowe odrodzenia i zdobywając tysiące konwertytów. Starsze, bardziej stateczne denominacje albo zmodyfikowały swoje metody i przesłanie, by móc konkurować w walce o dusze, albo widziały, jak ich wpływy maleją. Krucjaty reformatorskie, od wstrzemięźliwości po abolicjonizm, również skierowały swoje apele do każdego mężczyzny i każdej kobiety, budując sieci lokalnych oddziałów i organizując masowe akcje członkowskie i petycyjne. Rozkwitały towarzystwa samopomocy i wzajemnej pomocy, mnożyły się eksperymenty z powszechną edukacją. Poeci i filozofowie sławili egalitarną etykę i wartość jednostki.

Wszystko to można odczytać jako dowód społecznej demokratyzacji. Jednak niektórzy historycy podkreślają przeciwstawne znaki rosnącego rozwarstwienia, nierówności i represji w tych samych latach. Symbolikę samego Jacksona można obracać na wiele sposobów: rzecznik prostych ludzi, był także bogatym posiadaczem niewolników i wojownikiem z Indianami. Uczeni będą nadal spierać się o zakres (i definicję) demokracji w erze wzlotu Demokratów Jacksona, wraz ze społeczną rzeczywistością leżącą u podstaw celebracji zwykłego człowieka przez polityków. To, co wydaje się pewne, to fakt, że słusznie lub nie, w tych latach Stany Zjednoczone stały się zarówno w amerykańskich, jak i zagranicznych oczach „obrazem samej demokracji” dla przyszłych pokoleń.

BIBLIOGRAFIA

Benson, Lee. The Concept of Jacksonian Democracy: New York as a Test Case. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1961. Odrzucenie analizy klasowej; egalitaryzm jako wszechobecny, nie partyzancki, impuls.

Feller, Daniel. The Jacksonian Promise: America, 1815-1840. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1995. Krótki syntetyczny treatment.

Pessen, Edward. Jacksonian America: Society, Personality, Politics. Rev. ed. Urbana: University of Illinois Press, 1978. Ikonoklastyczny atak na charakter Jacksona, partię, epokę i uczonych wielbicieli.

Schlesinger, Arthur M., Jr. The Age of Jackson. Boston: Little, Brown, 1945. Niteting konto, zdecydowanie pro-Jackson; punkt wyjścia dla współczesnej debaty.

Sellers, Charles. The Market Revolution: Jacksonian America, 1815-1846. Nowy Jork: Oxford University Press, 1991. Analiza klasowa: Demokraci jako antykapitaliści.

Tocqueville, Alexis de. Demokracja w Ameryce. Translated by Henry Reeve, corrected by Phillips Bradley. New York: Knopf, 1945. Preeminent interpretator amerykańskiego charakteru narodowego.

Ward, John William. Andrew Jackson: Symbol dla epoki. New York: Oxford University Press, 1955. Jackson jako ucieleśnienie narodowego obrazu siebie.

DanielFeller

Zobacz teżPartia Demokratyczna ; Demokracja Jeffersona ; Maysville Veto ; Removal Act of 1830 ; Rotation in Office ; Spoils System .