Vroegtijdige en gezaghebbende waarschuwingen voor weer-, water-, oceaan- en klimaatgevaren, geproduceerd door Nationale Meteorologische en Hydrologische Diensten (NMHS’s), zijn zeer effectief gebleken in het verminderen van het verlies van levens en schade aan eigendommen. Zij vormen de basis voor vroegtijdige actie door de verantwoordelijke autoriteiten en het publiek. Aangezien hydrometeorologische gevaren een steeds grotere impact hebben op kwetsbare bevolkingsgroepen en hun bezittingen, vaak over politieke grenzen heen, is er behoefte aan een betere en tijdige toegang tot deze waarschuwingen en gerelateerde informatie uit alle landen.
Het Global Multi-hazard Alert System (GMAS) van de WMO moet het WMO-kader worden voor een aanzienlijke toename en verbetering van de beschikbaarheid van gezaghebbende waarschuwingen en informatie met betrekking tot extreme en/of potentieel ernstige weers-, water- en klimaatgebeurtenissen – regionaal en mondiaal. GMAS is bedoeld als een zeer zichtbare en toegankelijke bron voor dergelijke officiële waarschuwingen en als aanjager en middel voor (1) het identificeren van hiaten in de capaciteit, (2) het faciliteren van investeringen door ontwikkelingspartners en capaciteitsontwikkeling om deze waarschuwingen te genereren en te verspreiden; (3) het bevorderen van het bereiken van risicogroepen en besluitvormers, rekening houdend met de mondiale mobiliteit; (4) het verbeteren van de zichtbaarheid en erkenning van nationale waarschuwingsautoriteiten – waaronder NMHS’s – door belangrijke nationale, regionale en mondiale gebruikers en belanghebbenden; (5) het harmoniseren en standaardiseren van specifieke waarschuwingsparameters; alsmede (6) het bevorderen van grensoverschrijdende samenwerking.
Om deze doelstellingen te bereiken, zal GMAS nationale systemen voor vroegtijdige waarschuwing (Early Warning Systems, EWS) benutten, versterken en helpen ondersteunen. Dergelijke systemen stellen personen, gemeenschappen, regeringen, bedrijven en anderen in staat tijdig actie te ondernemen om de risico’s van rampen te beperken voordat zich gevaarlijke gebeurtenissen voordoen, en bestaan doorgaans uit vier hoofdelementen: (1) kennis van het rampenrisico op basis van de systematische verzameling van gegevens en rampenrisico-evaluaties; (2) opsporing, monitoring, analyse en voorspelling van de gevaren en de mogelijke gevolgen; (3) verspreiding en mededeling, door een officiële bron, van gezaghebbende, tijdige, nauwkeurige en bruikbare waarschuwingen en bijbehorende informatie over waarschijnlijkheid en gevolgen; en (4) paraatheid op alle niveaus om op de ontvangen waarschuwingen te reageren. Deze vier onderling samenhangende componenten moeten mensgericht zijn, gecoördineerd worden binnen en tussen sectoren en op verschillende niveaus, willen deze “systemen van systemen” doeltreffend werken en feedbackmechanismen omvatten voor de voortdurende verbetering ervan. Terwijl deze systemen vaak voor één specifiek gevaar of gevarencluster worden ontworpen, richten multi-hazard EWSs zich op meerdere gevaren en/of gevolgen in contexten waar gevaarlijke gebeurtenissen alleen, gelijktijdig, cascadevormend of cumulatief in de tijd kunnen optreden en rekening houdend met de potentiële onderling gerelateerde effecten. Een dergelijk EWS dat voor een of meer gevaren kan waarschuwen, verhoogt de efficiëntie en consistentie van waarschuwingen door gecoördineerde en compatibele mechanismen en capaciteiten, waarbij meerdere disciplines betrokken zijn voor een geactualiseerde en accurate gevarenidentificatie en -bewaking voor meerdere gevaren.
De WMO implementeert momenteel een nieuwe methodologie voor het catalogiseren van gevaarlijke gebeurtenissen (WMO-CHE) die essentiële input zal leveren voor de elementen (1) en (2) van een EWS. De methodologie maakt gebruik van moderne databankmethoden zonder hiërarchie (geen boomstructuur voor de opslag van gegevens) en vergemakkelijkt de flexibiliteit van de analyse. Zij is toegespitst op de unieke identificatie van gevaarlijke weers-, klimaat-, water- en ruimteweersomstandigheden en andere gerelateerde milieuverschijnselen. Verwante gebeurtenissen kunnen worden gegroepeerd en gekoppeld aan systemen op grotere schaal, waardoor het risico van dubbele boekhouding wordt verminderd.
Andere WMO-systemen – waaronder het WMO Integrated Observing System (WIGOS), het WMO Information System (WIS), het Global Data-Processing and Forecasting System (GDPFS), of de WMO Space-based Weather and Climate Extremes Monitoring (SWCEM) – leveren onmisbare input en mondiale en regionale ondersteuning voor de nationale EWSs, met name elementen (2) en (3) van dergelijke systemen.
GMAS zal gebruik maken van deze bestaande en toekomstige WMO-systemen, -mechanismen en -infrastructuur, waarbij de eigen inbreng van de leden wordt erkend en benadrukt. Zo kan WIS worden gebruikt om een archief van officiële waarschuwingen, alarmeringen en aanverwante informatie bij te houden en deze informatie zonder extra kosten voor de NMHS’s onder geautoriseerde gebruikers te verspreiden. GMAS zal verder profiteren van de waarschuwingshubtechnologie, de World Weather Information Services (WWIS), en het in ontwikkeling zijnde Severe Weather Information Centre (SWIC). Het SWIC zou een webgebaseerde gebruikersinterface met een kaartweergave bieden, waardoor de toewijzing van waarschuwingen en informatie aan NMHS’s en GDPFS-centra wordt gegarandeerd. GMAS zal ook gebruik maken van bestaande (sub)regionale waarschuwingsmechanismen en -platforms (bv. het Europese MeteoAlarm), alsook van verscheidene WMO-vlaggenschipopleidingsprogramma’s en demonstratieprojecten.
GMAS is dus een WMO-kadermechanisme dat NMHS’s in staat zal stellen gezaghebbende waarschuwingen en adviezen beschikbaar te stellen en te verspreiden onder alle WMO-leden en een wereldwijd publiek, waaronder het grote publiek, zodat zij betere beslissingen kunnen nemen over paraatheid en reactie. Het zal zo worden ontworpen dat het voldoet aan de WMO-voorschriften, waarbij wordt uitgegaan van normen en deze worden bevorderd, alsmede bredere opleidingen, partnerschappen, belangenbehartiging en de toepassing van nieuwe technologieën.