Dankzij de populariteit van Pannenkoekendag is Vastenavond een essentieel onderdeel van de kalender geworden, is Aswoensdag misschien niet zo bekend.

De christelijke viering vindt een dag later plaats en overbrugt de kloof tussen de overdaad aan pannenkoeken en het gedisciplineerde vasten in de vastentijd.

Hoe maak ik pannenkoeken: Recepten en ideeën voor Amerikaanse, Japanse, veganistische en hartige opties deze Vette Dinsdag

De i nieuwsbrief laatste nieuws en analyse

Groepsaanbidding is aan banden gelegd door Covid-19 beperkingen, maar ontleent zijn naam aan het plaatsen van as op het voorhoofd van de gelovigen en het opzeggen van een gelofte van berouw.

Hier is alles wat je moet weten over Aswoensdag, van de betekenis achter de viering en wanneer het dit jaar valt tot waarom het asritueel is ontwikkeld.

Wat is Aswoensdag?

Aswoensdag valt altijd de dag na Vastenavond, of Pannenkoekendag – die altijd 47 dagen voor Paaszondag wordt gevierd – waardoor de datum van dit jaar woensdag 17 februari is.

Traditioneel verbranden geestelijken palmen van de dienst van Palmzondag van het voorgaande jaar om de gelijknamige as voor de kerkelijke ceremonie te maken.

De feestdag markeert het begin van de vastentijd, de christelijke inachtneming van het bijbelse verhaal van de terugtrekking van Jezus Christus in de woestijn gedurende 40 dagen.

Om die reden is Aswoensdag traditioneel een dag van vasten, onthouding en berouw, waarbij veel christenen zich tot zonsondergang onthouden van alles behalve brood en water.

De as heeft een bijbelse betekenis als uitdrukking van verdriet, zowel in de zin van rouw als in de zin van verdriet over zonden en fouten.

Van oudsher gebruiken christenen de as daarom als een uiterlijk teken van berouw, waarbij het gebruik ervan rond het begin van de vastentijd al in de vroege middeleeuwen werd ingevoerd.

Het gebaar gaat vergezeld van de woorden “Heb berouw en geloof in het evangelie” of “Bedenk dat je stof bent en tot stof zult wederkeren”, zinnen die zijn ontworpen om gelovigen te herinneren aan hun sterfelijkheid en de noodzaak om berouw te tonen.

Hoe lang duurt de vastentijd?

De vastentijd, een verkorte vorm van het Oud-Engelse woord Lenten dat “lenteseizoen” betekent, duurt 40 dagen van vasten (de zondagen zijn over het algemeen uitgesloten tijdens deze periode) voordat het zijn hoogtepunt bereikt in de paasweek.

Afhankelijk van het kerkgenootschap valt de einddatum op Witte Donderdag (1 april), de dag voor Goede Vrijdag, of op Heilige Zaterdag (3 april) aan de vooravond van Paaszondag.

Door de opoffering van Jezus is de vastentijd traditioneel een periode van onthouding, waarbij veel niet-christenen nog steeds in de geest van het jaargetijde komen door een bepaalde lekkernij op te geven.

Tijdens deze periode vasten degenen die de vastentijd markeren of geven zij bepaalde luxe op, terwijl anderen vaker naar de kerk gaan of elke dag een extra gebed opzeggen.

Met het sombere vooruitzicht van 40 dagen discipline in het verschiet, was het misschien onvermijdelijk dat Vette Dinsdag een gelegenheid zou worden om zich vol te proppen en zoveel mogelijk frivoliteit naar binnen te proppen.

In het Frans werd de datum om deze reden bekend als “Mardi Gras”, of “Vette Dinsdag”, en het label is ook in andere landen overgenomen, met name in de Verenigde Staten.

Over Vette Dinsdag zijn ook andere tradities ontstaan dan alleen maar buitensporig veel eten, zoals de ongeregelde, dorpsbrede voetbalwedstrijden in het Verenigd Koninkrijk, die al uit de 17e eeuw dateren.

Hoewel wetswijzigingen in de 19e eeuw ze minder gebruikelijk maakten, zorgen wedstrijden als Ashbourne’s Royal Shrovetide Football nog elk jaar voor modder, geweld en algemene chaos.