Het zijn geen apen en ze vliegen niet echt, maar het verhaal over vliegende maki’s is nu dubbel zo interessant. Uit genetisch materiaal is gebleken dat één soort acrobatische primaat er in werkelijkheid drie is.

De zogenaamde colugos, vliegende maki’s, zijn niet eens echte maki’s, maar het zijn uitstekende zwevers. Een membraan van huid transformeert zijn lichaam in een platte parachute en stelt colugos in staat om over lange afstanden van maximaal 450 voet (136 meter) van boomtop tot boomtop te zweven. Deze zoogdieren zijn de naaste levende verwanten van de primaten (de mens is ook een primaat), die ongeveer 86 miljoen jaar geleden, tijdens het late Krijt, van die groep zijn afgesplitst.

Voorheen herkenden wetenschappers slechts twee colugo-soorten, de Sunda colugo (Galeopterus variegatus) en de Filippijnse colugo (Cynocephalus volans).

De Sunda colugo leeft alleen in Indochina en Sundaland, een gebied in Azië dat het Maleisisch schiereiland, Borneo, Sumatra en Java omvat, evenals vele kleinere eilanden.

De onderzoekers analyseerden genetisch materiaal van Sunda colugo’s die op het Maleisisch schiereiland (beschouwd als het vasteland), Borneo en Java leven. De genetische verschillen waren groot genoeg om te suggereren dat de colugo’s die op elk eiland leefden, tot verschillende soorten waren geëvolueerd.

De bevinding wordt gedetailleerd beschreven in het 11 nov. nummer van het tijdschrift Current Biology.

De splitsing tussen de soorten kan al 4 miljoen tot 5 miljoen jaar geleden hebben plaatsgevonden, zeggen de onderzoekers. In die tijd kan de stijgende zeespiegel het reizen tussen het vasteland en de eilanden onmogelijk hebben gemaakt, althans voor de colugos.

Zelfs als de zeespiegel was gedaald om landverbindingen bloot te leggen, was het beboste gebied waarschijnlijk veranderd in open, moerassig land. En terwijl coluga’s handig zijn in het springen van bomen, zijn hun locomotieve vaardigheden op de grond nihil. (Colugos kunnen langzaam op de grond kruipen, maar doen dit meestal alleen als een middel om verticaal in een boom te komen.)

“Omdat er geen grote bomen waren gevestigd in die laaggelegen gebieden, konden de colugos-populaties zich waarschijnlijk niet opnieuw verbinden, omdat er geen bosbedekking tussen hen was,” vertelde hoofdonderzoeker Jan Janecka van de Texas A&M University aan LiveScience.

Hij voegde daaraan toe: “De colugo’s volgen hoogstwaarschijnlijk de schommelingen van het zeeniveau, maar ook de schommelingen in de bosgemeenschappen.”

De nu onderscheiden soorten colugo’s zien er ook iets anders uit. Zo zijn de colugo’s op Borneo kleiner dan hun Javaanse en vasteland-tegenhangers. En de Borneo colugo’s hebben ook een grotere variatie dan hun verwanten in vachtkleur, waaronder sommigen met vlekken en anderen met een echt donkere kleur.

• Video – Slimme Primaten
• 10 Soorten die je vaarwel kunt kussen
• Amazing Animal Abilities