Dat de bedenkers van Dungeons & Dragons en daarmee de initiatiefnemers van onze geliefde hobby, Gary Gygax en Dave Arneson, vele meningsverschillen hadden over hun respectievelijke bijdragen aan het spel en dat er aanzienlijk kwaad bloed stond tussen de twee, onderschat de zaken aanzienlijk. Voordat veel gamers zelfs maar geboren waren hadden Gygax en Arneson deze meningsverschillen zelfs al voor de rechter uitgevochten. De controverse is niet nieuw, die is er al tientallen jaren. Dus waarom ging een artikel van Kotaku over dit alles alsof het een nieuwe openbaring was over de hele sociale media deze week?

Het laatste stuk, Dungeons & Deceptions: The First D&D Players Push Back on the Legend of Gary Gygax, is slechts het laatste in een reeks artikelen die zeer negatief zijn over Gary Gygax geschreven door Kotaku columniste Cecilia D’Anastasio. Als het op zichzelf werd genomen, zou ik kunnen denken “Fijn, een gaming website herziet een oude controverse voor zijn jongere lezersbasis”, maar dit is niet het enige artikel gericht op Gygax en zijn “legende”.

Het eerste stuk specifiek over Gygax dat ik opmerkte in deze reeks was getiteld Graphic Novel About D&D’s Creator Is Enchanting, But Falls Into A Familiar Trap, en is voor het grootste deel een vrij goedaardige recensie. Ondanks de beschrijving van de graphic novel als “een betoverende geschiedenis”, lijkt het de auteur echt dwars te zitten. “En toch, misschien heeft Gygax genoeg tijd genoten op D&D’s altaar van heldenverering,” verklaart het artikel. Het artikel keert zich tegen het primaat van de Dungeon Master en beweert dat dit de bijdragen van de spelers vermindert, een argument dat me doet denken aan de vraag van mijn kinderen: “Hoe komt het dat er een Moederdag en een Vaderdag is maar geen Kinderdag?”. Het argument van de auteur om de bijdragen van spelers tegenover DM’s te plaatsen wordt uiteindelijk gemaakt door te beweren dat het bestaan van het D&D community content platform ons vertelt aan wie D&D’s erfenis echt toebehoort (uh, ja, Wizards of the Coast maar ik vermoed dat de auteur van het artikel dat niet bedoelde), en eindigt met de kwinkslag, zonder bron of referentie aangeboden, dat “Het was Gygax die oorspronkelijk vocht tegen het open source maken van de regelset.”

Nu, aangezien geen specifiek geval, citaat, hyperlink, of ander bewijs wordt geleverd voor deze bewering, ben ik overgelaten aan speculatie. Zeker, Gygax vocht om de controle over zijn IP te behouden. Gygax en Arneson vochten erover in de rechtbank. TSR was zeker ijverig in het beschermen van zijn IP tegen Gygax toen hij eenmaal uit het bedrijf was verdreven. Als de auteur beweert dat Gygax de D&D IP beschermde, zou ik het zeker met haar eens zijn. Maar het artikel beweert “Het was Gygax die oorspronkelijk vocht tegen het open source maken van de regelset” en dit houdt voor mij gewoon geen steek. Gygax was niet de eigenaar van de 3e regelset, de regelset die eigenlijk open source werd gemaakt met de OGL. Gygax maakte geen deel uit van Wizards of the Coast om te vechten tegen het open source maken van de regelset. Ik weet niet wat Gygax vond van de OGL bij de eerste uitgave, maar ik weet wel dat hij een flink aantal OGL supplementen en producten publiceerde, en dat hij tegen 2002 interviews gaf waarin hij het concept prees: “De D20 OGL is ook een heel slimme zet, omdat het ondersteuning biedt voor het kernsysteem, meer spelers aantrekt, en de fantasiebasis uitbreidt naar andere fantasie-omgevingen en naar geheel nieuwe genres.” Ik kan daarom geen enkele basis bedenken voor het Kotaku-artikel om dit idee op te nemen dat Gygax tegen de OGL vocht om een andere reden dan om conceptueel een kloof te drijven tussen de enorme gemeenschap van hobbyisten en uitgevers die OGL-supplementen hebben geproduceerd voor D&D en D&D-geïnspireerde spellen en een van de medescheppers van het spel, en om Gygax een deel van dat deel van de D&D “erfenis” te ontzeggen.

Het tweede grote stuk in deze reeks was een artikel dat hoofdzakelijk over Gail Gygax ging, Fantasy’s Widow: The Fight over the Legacy of Dungeons & Dragons. Dit artikel is niet echt een hit stuk, maar het onthult wel de breuk tussen Gail Gygax en een aantal van Gary Gygax’s kinderen uit zijn eerste huwelijk, en schetst een vrij tragisch beeld van de huidige toestand van Gail Gygax’s wereld rondom. De omvang en de reikwijdte van het artikel maken duidelijk dat er een aanzienlijke inspanning is geleverd om het verhaal te verzamelen. Ik beweer niet dat de auteur haar best heeft gedaan om iemand er slecht uit te laten zien, maar het lijkt mij dat zo’n gedetailleerd artikel over wat over het algemeen een vrij esoterisch onderwerp zou zijn voor het grootste deel van het lezerspubliek van Kotaku, alleen het product kan zijn van een fixatie op het onderwerp Gary Gygax en zijn erfenis.

Voordat deze reeks artikelen begon, was Gygax echter ook het doelwit van Cecilia D’Anastasio’s woede in artikelen die niet specifiek betrekking hadden op D&D. Haar artikel The Struggle To Bring More Women Into Game Development, opent met de volgende paragraaf:

Gary Gygax, biologisch determinist en schepper van Dungeons & Dragons, vertelde eens aan een verslaggever van Icon magazine dat “gamen in het algemeen een mannending is… Iedereen die heeft geprobeerd een spel te ontwerpen om een groot vrouwelijk publiek te interesseren, heeft gefaald. En ik denk dat dat te maken heeft met de verschillende denkprocessen van mannen en vrouwen.”

https://kotaku.com/the-struggle-to-bring-more-women-into-game-development-1783683864

Gygax’ denken klinkt in het citaat zeker seksistisch en achterhaald (en dat zou ons inderdaad niet moeten verbazen), maar als je de link volgt naar het artikel uit Icon magazine dat de auteur geeft, dan zie je dat het citaat selectief is gemaakt om Gygax slechter te doen lijken. Deze uitspraak wordt tenminste, in tegenstelling tot het weggegooide verhaal over Gygax die zich tegen de OGL verzet, ondersteund door een link, zij het een die het selectieve citeren verraadt. De volledige context van het interview uit 1998 is:

Hoe zit het met de spanningen van sex en geweld in heel D&D? De fantasie vrouwen in de maliënkolder bikini’s.
GG: Het is hetzelfde in stripboeken en op de voorkant van de lugubere covers van de oude pulp tijdschriften. Gamen in het algemeen is een mannending. Het is niet dat gamen ontworpen is om vrouwen uit te sluiten. Iedereen die heeft geprobeerd een spel te ontwerpen om een groot vrouwelijk publiek te interesseren heeft gefaald. En ik denk dat dat te maken heeft met de verschillende denkprocessen van mannen en vrouwen.

http://www.revolutionsf.com/article.php?id=3964

Note als D’Anastasio de bewust weggelaten zin in het midden had opgenomen “Het is niet zo dat gaming is ontworpen om vrouwen uit te sluiten.”, zou het gebruik van Gygax’ naam als proxy voor chauvinisten in de game-industrie onhandig maken:

De vrouwen die hebben bijgedragen aan de nieuwe essaycompilatie Women in Game Development, die op 1 juli door CRC Press is uitgebracht, hebben Gygax’ sentimenten zowel in hun hoofd als in de vergaderzalen van game-uitgevers (sic) horen weerklinken. Velen voelden uit de eerste hand de effecten van grote spelbedrijven die hun spellen aan jongens pushten, een marketingtactiek die rond het midden van de jaren ’80 populair werd. Maar ondanks alle Gary Gygaxen die hen vertelden Nee, ga weg, deden zij het, en helpen zij anderen om het ook te doen.

https://kotaku.com/the-struggle-to-bring-more-women-into-game-development-1783683864

En later in het artikel, bespreken dat de vrouwelijke auteurs van het boek vond dat “Myst, Monkey Island, Donkey Kong, en-tegen Gygax’s proclamatie-Dungeons & Dragons, waren niet alleen leuke manieren om de tijd door te brengen, maar cruciale delen van hun identiteit.” (nadruk toegevoegd), alsof het een gegeven is dat Gygax wilde dat vrouwelijke spelers werden uitgesloten van Dungeons & Dragons.

Ik ga niet beweren dat Gary Gygax niet seksistisch was, of dat vroege D&D niet “biologisch deterministisch” was (bijv. beperkingen naar ras en geslacht in AD&D 1e), maar zowel Gygax als zijn edities van het spel kwamen uit een seksistisch tijdperk. Gygax tot het enige voorbeeld maken van een mannelijke chauvinistische stem die vrouwen probeert uit te sluiten in het Kotaku artikel over de strijd om meer vrouwelijke spelontwikkelaars binnen te halen is gewoon belachelijk – vooral als je bedenkt dat we het in de eerste plaats hebben over de videogame-industrie, en dat de strijd echt is en op dit moment, jaren na Gygax’ dood, niet in een ver verleden waar Gygax misschien persoonlijk invloedrijk was in deze kwestie. Het artikel meldt dat, met betrekking tot vrouwen in de spelontwikkeling: “Onophoudelijke seksuele en emotionele intimidatie, samen met onevenwichtige lonen en voortdurende twijfel over hun vaardigheden erodeerden de geestelijke gezondheid van deze vrouwen…” Deze intimidatie en loonongelijkheid is niet de schuld van Gary Gygax, een dode man uit een andere industrie, maar de schuld van levende mensen in de videogame-ontwikkelingsindustrie op dit moment. Misschien wil Kotaku geen namen noemen in de videogame-industrie, en gebruikt ze Gygax liever als een boogeyman om in te staan voor de werkelijke slechte actoren? Dat lijkt me niet erg eerlijk, noch tegenover Gary Gygax, noch tegenover de eigenlijke slachtoffers van deze pesterijen.

Er zijn ook andere, niet-Kotaku-artikelen van D’Anastasio over Gary Gygax. Deze recensie van “Empire of Imagination” heeft een behoorlijk walgelijke opmerking over Gary Gygax’ vrouw: “De door en door mannelijke wereld van wargaming, een wereld die, zoals Witwer grinnikt, zich onttrok aan het begrip van Gygax’ vrouw (die, zoals het gerucht gaat, hij koos vanwege haar gelijkenis met een fantasy pinup meisje in een skintight harnas)” (nogmaals, nadruk van mij), en werd geschreven in 2015. Ik gok dat Gail Gygax dat niet heeft gezien voordat ze ermee instemde te worden geïnterviewd voor D’Anastasio’s 2019 artikel Fantasy’s Widow.

Voor wat het waard is, niet alles wat D’Anastasio heeft geschreven voor Kotaku over D&D is een hit stuk op Gary Gygax. Dungeons & Dragons Wouldn’t Be What It Is Today Without These Women is zeer de moeite waard om te lezen als je interesse hebt in de creatie van enkele van de meest iconische producten uit de “gouden eeuw” van TSR. D’Anastasio heeft ook enkele stukken geschreven waarin ze de 5e editie prijst en het is duidelijk dat ze een fervent gamer is, want ze is ook de auteur van een mini-supplement op DMSGuild (dat is een affiliate link).

Ook voor wat het waard is, iedere gamer met interesse in de geschiedenis van de hobby (wat waarschijnlijk het grootste deel van de OSR beschrijft), weet dat Gary Gygax verre van perfect was. Verhalen in overvloed over drugs- en alcoholmisbruik, ontrouw, pesterijen, en natuurlijk, gevechten over intellectueel eigendom. Zelfs als gamer is er waarschijnlijk geen “definitieve Gygax-filosofie”, omdat zijn kijk op het spel dat hij mede creëerde en de spellen die erdoor werden geïnspireerd in de loop der tijd drastisch veranderde, en zijn advies aan spelers en Dungeon Masters varieerde van het bepleiten van bijna “regelanarchie” tot het volhouden dat hij persoonlijk de definitieve autoriteit was over alle regels en alles daartussenin. Gygax was niet perfect, maar hij was de medeschepper van een spel dat aan de wieg stond van een hobby waar miljoenen mensen van houden, inclusief D’Anastasio zelf. Hem reduceren tot een click-bait karikatuur is oneerlijk, evenals hem gebruiken als een stand-in voor de zonden en houdingen van anderen. Deze campagne om Gygax’ erfenis te veranderen in iets smerigs is oneerlijk.