Anale jeuk – medisch bekend als pruritus ani- wordt door artsen vaak beschouwd als een eenvoudig probleem dat met huismiddeltjes kan worden verholpen. De belangrijkste symptomen zijn jeuk, vaak hevig, die kan aanhouden of alleen na een stoelgang kan optreden; en roodheid, branderigheid en irritatie rond de anale streek (bekend als de perianale regio).

Wat veroorzaakt anale jeuk?

De meeste gevallen worden veroorzaakt door huidirritatie als gevolg van fecale verontreiniging, hetzij door diarree of losse ontlasting. Ook wordt, naarmate mensen ouder worden, de anale huid onregelmatiger en moeilijker schoon te maken. Mensen met aambeien (waarin kleine ontlastingsdeeltjes kunnen vastzitten) hebben vaker jeuk, net als mensen met kleine gezwellen die skin tags worden genoemd.

Niet de tijd nemen om het perianale gebied voorzichtig maar grondig schoon te maken, kan bijdragen aan jeuk en irritatie, volgens de American Society of Colon and Rectal Surgeons. Aan de andere kant kan overdreven hygiëne – bijvoorbeeld door het gebied te energiek te wrijven, vooral met droog toiletpapier – ook de huid beschadigen. Een andere factor kan harde ontlasting zijn, die de anale streek kan irriteren.

Als de jeuk eenmaal begint, kunnen veel factoren hem erger maken. Warm weer, zweten, strakke kleding en niet-absorberende onderkleding kunnen allemaal een vochtig perianaal gebied bevorderen, waardoor kleine scheurtjes in de huid geïrriteerd raken. Sommige deskundigen denken dat stress ook een factor kan zijn bij anale jeuk.

Wat als je niets doet?

Tot de oorzaak van anale jeuk is weggenomen, kan de aandoening voor onbepaalde tijd blijven bestaan.

Home remedies tegen anale jeuk

• Reinig zorgvuldig. Nauwgezette, zachte reiniging geeft verlichting. Een optie is om regelmatig een verzachtende anale reinigingslotion of -doekjes te gebruiken, zoals Balneol of het generieke equivalent daarvan. U kunt de anale streek ook voorzichtig wassen onder de douche (met een afneembare douchekop) of in bad, of op het toilet. Gebruik gewoon water, geen zeep, want die is uitdrogend en irriterend. Dep de plek daarna voorzichtig droog met een handdoek.
• Bestrijd de jeuk. Corticosteroïde lotions of crèmes kunnen effectief zijn als ze korte tijd worden gebruikt. Vermijd crèmes die worden verkocht om de huid te verdoven (zoals lidocaïne, xylocaïne en lignocaïne) omdat ze de gevoelige huid nog meer kunnen ontsteken.
• Niet krabben. Het veroorzaakt alleen maar extra irritatie en nodigt uit tot infectie.
• Overweeg uw toiletpapier te vervangen. Gebruik gewone, ongeparfumeerde, niet-gekleurde tissue.
• Wees voorbereid. Als u van huis bent, neem dan een paar anale reinigingsdoekjes mee of voorbevochtigde, afzonderlijk verpakte doekjes van het soort dat u voor een baby gebruikt. En dep ze dan droog. Gooi de doekjes in de vuilnisbak; spoel ze niet door het toilet omdat doekjes rioolsystemen kunnen blokkeren.
• Ga om met lekkage. Als u last hebt van ontlastingslekkage, kan uw arts u voorstellen hoe u een stoelgang kunt bereiken die lekkage voorkomt. Dit omvat het geleidelijk verhogen van vezels in uw voeding, het nemen van een vezelsupplement (zoals Metamucil), en misschien het vermijden van voedingsmiddelen die de anale sluitspier losser kunnen maken, zoals koffie, thee en chocolade.
• Vermijd overmatig vocht. Een nat of vochtig perianaal gebied verergert de jeuk. Draag vochtafvoerend ondergoed, en dep het gebied droog na het baden of na het gebruik van een nat doekje of lotion.

Hoe anale jeuk te voorkomen

• Ga regelmatig in bad. Was uw anale streek met gewoon water (geen zeep) en droog grondig maar voorzichtig af door te deppen met een handdoek.
• Maak gebruik van een vochtige tissue. Reinig de anale zone na de stoelgang zorgvuldig maar voorzichtig met tissues die zijn bevochtigd met een verzachtende anale reinigingslotion of -doekjes, zoals alneol of het generieke equivalent.
• Vermijd strakke onderkleding. Kies ruim, ademend ondergoed van doorlatende synthetische stoffen. Dit houdt het anale gebied geventileerd en relatief droog.

Wanneer uw arts bellen over anale jeuk

Neem contact op met uw arts als anale jeuk optreedt samen met bloedingen of een ongewone pijn. Zeer zelden kan aanhoudende anale of rectale jeuk een teken zijn van een ernstige infectie, dus als het niet reageert op eenvoudige behandelingen of het verstrijken van de tijd, neem dan contact op met uw arts. Schurft en spoelwormen zijn ook mogelijke oorzaken die het advies van een arts vereisen.

Wat uw arts zal doen

Uw arts zal een zorgvuldig lichamelijk onderzoek doen, waarbij de anale streek nauwkeurig kan worden geïnspecteerd met een plastic apparaat dat een anoscoop wordt genoemd. U kunt ook worden onderzocht op spoelwormeitjes of schurft.

Zie ook Flatulentie (gas).