____We houden net zoveel van de wetenschap als ieder ander, maar historisch gezien is de wetenschap niet de meest consequente als het gaat om ons te vertellen wat we wel en niet moeten eten. Hoewel het innemen (en verteren) van voedsel de sleutel is tot de biologische definitie van het leven zelf, hebben wetenschappers het behoorlijk moeilijk gehad om een beslissing te nemen over wat er met ons gebeurt als we dingen in onze mond stoppen.
Zoals wijn, bijvoorbeeld. Het lijkt erop dat elk jaar, er is een andere verklaring van bovenaf: Wijn doodt je! Wijn redt je! Wijn veroorzaakt kanker! Wijn kan blinde muizen genezen en hen laten zien! Dit alles kan behoorlijk verwarrend zijn voor de gemiddelde gezondheidsbewuste lush, dus we dachten dat we het harde werk zouden doen om te zien wat er de afgelopen twee en een half decennia (plus een beetje oude geschiedenis) is gezegd over wijn, en proberen het Definitieve Wetenschappelijke Antwoord te geven op de vraag:
Is wijn goed voor mij?
3150 v. Chr.:
De oude Egyptenaren gebruikten wijn als basis voor medicijnen, gemengd met zaken als balsem, koriander, salie en dennenhars, die volgens geschreven recepten werden gebruikt om ziekten van maagpijn tot herpes te behandelen.
500 v. Chr:
Hippocrates, de vader van de westerse geneeskunde, beveelt wijn aan als onderdeel van een gezond dieet, en schrijft het medicinale gebruik ervan voor om wonden te desinfecteren, te helpen bij diarree, en de pijn van een bevalling te verlichten.
1300 n. Chr:
Arnaldus de Villanova schrijft een boek genaamd Liber de Vinis, waarin hij het gebruik van wijn als basis voor kruidencocktails ter bestrijding van problemen als dementie en een slechte teint aanbeveelt. Het zou vrij genereus zijn om dit “wetenschap” te noemen, maar zowel Villanova als Hippocrates brachten zeker veel tijd door met zieke mensen.
De volgende zeshonderd jaar:
Wijn blijft populair bij de medische professie, vooral nu steden groeien en schoon water steeds moeilijker te vinden wordt. In de 19e eeuw is het toevoegen van wijn aan water (of gewoon het ene door het andere vervangen) een populaire methode om het openbare water te “zuiveren”, maar in de VS krijgt het heilzame imago van wijn aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw een zware klap te verwerken (en wordt het tijdelijk verboden) door de drankbestrijding.
Tegen het eind van de jaren ’70 winnen de Amerikaanse wijnen echter internationale prijzen en zijn de Amerikanen weer terug bij de fles. Rond dezelfde tijd publiceerde de USDA zijn baanbrekende Composition of Foods, waarin 2500 voedingsmiddelen werden uitgesplitst in calorieën, koolhydraten, eiwitten, vetten en alle andere details die we tegenwoordig gewend zijn, en waarmee een nieuw tijdperk van voedingsbewustzijn werd ingeluid. Voeg daar nog wat technische vooruitgang aan toe in het volgen van hoe moleculen zich door het lichaam bewegen, en je hebt een recept voor serieuze wijnwetenschap.
1988:
Rode wijn in verband gebracht met migraine, aldus de New York Times, die ook meldde dat wijn meer zuur in je maag maakt dan sterke drank, wat problemen veroorzaakt voor reflux-geïndiceerden.
1991:
De Franse Paradox slaat toe! Morley Safer wijdt zijn 60 Minutes segment aan de theorie dat het drinken van wijn de Fransen een dieet met veel verzadigde vetten laat eten zonder op hun 50e om te vallen, gebaseerd op een studie waaruit bleek dat regelmatige rode wijndrinkers meer goede cholesterol (en dus minder slechte cholesterol) hadden dan hun niet-tippende tegenhangers, mogelijk dankzij een verbinding genaamd resveratrol.
1993:
En het is niet alleen rode wijn! Witte wijn helpt ook het hart, meldt de Times.
1994:
Uh-oh: Risico’s van wijn kunnen opwegen tegen voordelen. Het blijkt dat het misschien niet uitmaakt hoe gezond je aderen zijn als je alcoholgerelateerde kanker krijgt, sterft in een ongeval onder invloed, of eindigt met cirrose. Methodologische bos-voor-de-bomen-problemen zoals deze zullen de wijnwetenschap blijven plagen, maar voor veel drinkers lijkt het de essentie te missen. Het is een gegeven dat we iets zullen drinken, we willen alleen weten wat het minst slecht is.
1995:
Wijn kan je eeuwig doen leven! Deense wetenschappers ontdekten dat degenen die drie tot vijf glazen wijn per dag dronken, een levenslange vermindering van 49 procent van hun sterftecijfer hadden. Niet alleen alcohol in het algemeen, maar wijn in het bijzonder. Een grote overwinning voor team Dionysus.
1997:
Het wordt steeds beter! Nu zou rode wijn kanker kunnen stoppen. Of resveratrol in ieder geval. In een voorbeeld van de klassieke “robo-tripping” paradox, waarbij je waarschijnlijk in slaap valt van de hoestsiroop voordat de hallucinogene effecten aanslaan, zou je meer wijn moeten drinken dan je lichaam aankan om genoeg van die kankerdodende verbinding binnen te krijgen om iets uit te maken.
1998:
Maar alleen al het drinken van wijn, resveratrol wees verdoemd, stopt maculadegeneratie!
1999:
Goed wijnnieuws blijft binnenrollen nu het millennium nadert, hoewel het een beetje wankel is hoeveel het daadwerkelijk met wijn te maken heeft. Een cardioloog uit Bordeaux “ontdekt” dat Cab-Sauvs uit (waar anders?) Bordeaux het gezondst zijn in de wereld. Meer Denen ontdekken dat wijn het risico op een beroerte met 30 procent kan verlagen, maar merkten ook op dat mensen die wijn drinken over het algemeen gewoon gezonder eten (d.w.z. eten bij de maaltijd, en mogelijk rijk zijn, is eigenlijk wat helpt).
Dit was ook het jaar waarin de regering wijnbedrijven kleine etiketten op flessen liet plakken die suggereren dat wijn goed voor je is. En hé, het is ook nog vetvrij en glutenvrij!
2001:
Er is meer twijfel gerezen over de vraag of het de wijn is die al deze nuttige dingen doet, of alleen de levensstijl van de wijn. Een arts vertelt WebMD: “Het is heel duidelijk dat in ieder geval in Denemarken en waarschijnlijk in Noord-Amerika degenen die wijn drinken meer kans hebben op een hogere sociale en economische status, hogere opleiding, hoger IQ, en ouders hebben met een hogere opleiding en hogere sociaaleconomische status, en die factoren zijn zeer sterk gerelateerd aan de gezondheid.” Ze verzuimt te vermelden dat het drinken van wijn op jachten leidt tot een ongelukkige stijging van het risico op huidkanker.
Wijn! Ik ga eeuwig leven, ik ga leren vliegen! (Credit: Resveratrol/Wikipedia)
2003:
Wijn kan je eeuwig laten leven, alweer! Maar deze keer zit het weer eens allemaal in de resveratrol, die magische verbinding die je waarschijnlijk al een bajillion keer hebt gezien en nooit de moeite hebt genomen om echt uit te spreken (rez-ver-a-trawl). The Times geeft toe dat het wondermiddel “zelfs niet op muizen is getest, laat staan op mensen,” maar dat weerhoudt hen er niet van om de beweringen van de wetenschappers te herhalen dat “de levensduur van mensen met 30 procent zou kunnen worden verlengd.”
2004:
Ratten die dagelijks sherry dronken hadden een lager gehalte aan slecht cholesterol. Dat spreekt voor zich (gelukkige ratten).
2006:
Wijn=SuperMuizen. Uit een studie blijkt dat “een gewone laboratoriummuis een kilometer kan rennen op een loopband voordat hij van uitputting in elkaar zakt. Maar muizen die resveratrol toegediend krijgen, een minder belangrijk bestanddeel van rode wijn en andere voedingsmiddelen, rennen twee keer zo ver.”
2007:
Niemand weet wat er aan de hand is. Aan de wijn is goed kant, resveratrol blijkt prostaatkanker te voorkomen, een andere wijnverbinding blijkt een “krachtige en selectieve moordenaar” van leukemie te zijn, en een andere studie vindt dat een beetje vino leidt tot een langere levensverwachting bij mannen.Aan de wijn is verwarrend kant, de Times had niet een maar twee artikelen over hoe vrouwen in de war zijn door de wijnwetenschap over kanker en algemene gezondheid, en een nieuwe studie toonde aan dat Concord druivensap zelfs beter is voor je hart dan wijn.En in de echte gevarenzone, een grote studie bleek dat alcohol in elke hoeveelheid kan borstkanker veroorzaken, en dat een groeiend aantal wijnen hebben een probleem genaamd “lieveheersbeestje taint,” een onaangenaam aroma verkregen uit de insecten afscheidingen op wijngaard wijnstokken.2008
Slecht jaar voor de economie, maar een geweldig jaar voor wijn. Wijn bleek te beschermen tegen dementie, zwaarlijvigheid tegen te gaan, de ziekte van Alzheimer te bestrijden, het risico op longkanker te verlagen en “het hart jong te houden”. Achter dit alles? Resveratrol. 2009:
Een beetje terughoudend, maar nog steeds positief, onderzoek wees uit dat een half glas per dag “de levensverwachting met 5 jaar kan verhogen.” Aan de andere kant bleek dat witte wijn niet alleen tandvlekken van andere dranken donkerder maakt, maar ook net zo vaak tot borstkanker leidt als zijn ruwere neef.
Maar resveratrol is op dit moment zo mainstream geworden dat bedriegers de markt beginnen te overspoelen met supplementen van dubieuze waarde. Waarom dubieus? Omdat ondanks al het hartverwarmende onderzoek niemand echt weet wat resveratrol doet, of hoeveel mensen moeten consumeren om te doen wat het doet.
2010:
Het jaar begint goed, met meer nieuws over het bestrijden van prostaatkanker, anti-beroerte capaciteiten, en matig wijn drinken dat wordt gekoppeld aan een “betere cognitieve functie,” van alle dingen. Maar dan, begint de machtige resveratrol te vallen. In december kondigde de farma-gigant GlaxoSmithKline aan dat het de ontwikkeling van een geneesmiddel op basis van resveratrol stopzette. Het bleek dat in de hoeveelheden die nodig werden geacht om mensen echt te helpen, het ook nierfalen veroorzaakte bij sommige deelnemers. Geen geweldige bijwerking.
2011:
Maar wijn kun je niet lang binnenhouden! “Rode Wijn: Exercise in a Bottle?” neemt de taart voor de domste kop voor een wijnstudie, maar het vond dat ratten die resveratrol aten in een gesimuleerde zero-gravity omgeving (dus, astro-rats) niet de gebruikelijke problemen ondervonden waarmee astronauten in de ruimte te maken krijgen, zoals verlies van botdichtheid en insulineresistentie.
Op hetzelfde moment kwam er meer nieuws over hoe drinken het risico op borstkanker verhoogt, en kwam de hele basis voor het feit dat wijn beter zou zijn dan andere alcoholsoorten onder vuur te liggen. Uit een studie bleek dat bier even goed is als wijn, wat de gezondheid van het hart betreft, en de Times ging nog een stapje verder door te suggereren dat een goede martini ook zou kunnen helpen.
2012:
Wijn zou kunnen voorkomen dat je dik wordt! En “varkens met een voorliefde voor pinot noir deden het beter dan hun wodka zwemmende varkens tegenhangers,” en een studie wees uit dat oude muizen veel beter op evenwichtsbalken konden lopen zodra ze resveratrol te eten kregen.
Maar wacht! Een studie van eind 2012 wees uit dat resveratrolsupplementen de gezondheid van reeds gezonde vrouwen van middelbare leeftijd niet verbeterden (of schaadden).
2014:
Een nieuwe studie vraagt zich af of licht tot matig drinken goed is voor je hart. Onderzoekers stelden vast dat zelfs lichte tot matige drinkers baat hadden bij minder alcoholconsumptie.
Dus waar staan we nu? Zo’n beetje waar we begonnen, sorry. Hoeveel wijn of inkt of resveratrol er de afgelopen decennia ook over dit onderwerp is verspild, niemand weet echt of wijn een supermedicijn is dat mediterrane mensen eeuwenlang in leven houdt of een gif dat ons langzaam van binnenuit wegrot. Als iemand met een wondermiddel tegen veroudering op de proppen komt, zul je daar waarschijnlijk over horen, maar tot die tijd kun je de wijnwetenschap gerust negeren. Zoals met alles wat met eten te maken heeft, zal het je waarschijnlijk goed gaan als je met mate drinkt, meestal bij de maaltijd, en, het allerbelangrijkste, geniet terwijl je het doet. Want volgens de wetenschap heb je door gelukkig te zijn 60 procent minder kans om jong te sterven!
Oh, wacht, laat maar zitten. Nu leven pessimisten langer. Zucht.