Een groep van 14 onderzoekers heeft zojuist een vuurstorm veroorzaakt met een nieuwe reeks studies die jarenlang voedingsadvies over vlees overhoop gooit. Hun vijf systematische reviews, maandag gepubliceerd in het tijdschrift Annals of Internal Medicine, suggereren dat er geen gezondheidsreden is om minder rood vlees te eten – zelfs niet de bacon en salami die ons al jaren wordt verteld om te bezuinigen op.

Onder leiding van Dalhousie University epidemioloog Bradley Johnston, richtten de auteurs, die afkomstig zijn uit zeven verschillende landen, zich op de impact van de consumptie van rood vlees op kanker, hart- en vaatziekten en sterfte, naast andere effecten, evenals de waarden en voorkeuren van mensen met betrekking tot rood vlees.

Gebaseerd op deze studies, hun conclusies – samengevat in een nieuwe Annals klinische richtlijn – dagen de richtlijnen uit van zowat elke belangrijke nationale en internationale gezondheidsgroep. Nog maar vier jaar geleden kondigde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie aan dat mensen minder bewerkt vlees moesten eten als ze bepaalde soorten kanker wilden voorkomen. De American Heart Association en het panel van voedingsrichtlijnen van de Amerikaanse regering hebben ook lang gesuggereerd onze vleesgewoonte te beteugelen voor een betere gezondheid.

Maar de auteurs van de nieuwe studies stellen dat mensen “hun huidige consumptie van zowel onbewerkt rood vlees als bewerkt vlees kunnen voortzetten,” dat wil zeggen welke hoeveelheid ze momenteel eten. Dat komt omdat het gezondheidseffect van minderen ofwel onbestaand of klein is, en het bewijs van eventuele schade is zo zwak, dat het misleidend zou zijn om te suggereren dat mensen vlees moeten vermijden om gezondheidsredenen.

Belangrijk is dat de studies niet de niet-gezondheidsredenen voor het mijden van rundvlees en bacon onderzochten – met inbegrip van dierenwelzijn en de schadelijke impact van vleesproductie op het milieu – en de wetenschap die de milieuzaak ondersteunt, blijft sterker dan ooit.

Maar wat echt interessant is aan deze nieuwe serie is het argument dat eerder gepubliceerde richtlijnen, nou ja, slechte wetenschap zijn geweest.

“Deze documenten bieden een mooi tegenwicht voor de huidige norm in de voedingsepidemiologie, waar wetenschappers met een sterke voorspraak de neiging hebben om hun bevindingen te overdrijven en vragen om grote revisies van de volksgezondheid, ook al is het bewijs zwak,” zei Stanford meta-onderzoeker John Ioannidis, een oude criticus van de voedingswetenschap die niet betrokken was bij het onderzoek.

Het komt dus niet als een verrassing dat de Annals-serie al een felle tegenreactie heeft veroorzaakt van verschillende groepen die al lang betogen dat de consumptie van rood en verwerkt vlees aan banden moet worden gelegd. De American Cancer Society, American Heart Association, Harvard T.H. Chan School of Public Health, en een hele reeks andere onderzoekers hebben bezwaar gemaakt tegen de serie. De Physicians Committee for Responsible Medicine – een groep die al lang voorstander is van een plantaardig dieet – diende een petitie in bij de Federal Trade Commission in reactie op de studies, en vroeg het agentschap om “onjuiste beweringen” in het rapport te corrigeren, wat zij beschouwden als een “grote slechte dienst voor de volksgezondheid.”

Dus hoe kwamen de auteurs van de nieuwe studies tot een heel andere conclusie? Het is minder een verhaal over het al dan niet eten van vlees en meer over de uitdagingen van de voedingswetenschap en hoe eetaanbevelingen moeten worden gemaakt.

Waarom de auteurs van de studie vaststelden dat het eten van rood vlees prima is voor de gezondheid

In het verleden hebben veel van de groepen die richtlijnen hebben opgesteld voor het al dan niet minderen van mensen met vlees, een zeer breed scala aan onderzoek overwogen, van dierlijk bewijs tot case-control studies, een relatief zwak type observationeel onderzoek. (Hier is meer over verschillende soorten studie-ontwerpen.) Zoals je misschien al geraden hebt, zijn er allerlei problemen met dit soort studie-ontwerpen.

Modellen die zijn gebaseerd op dierstudies komen niet altijd overeen met die van mensen. Case-control studies zijn ook niet de meest betrouwbare: Onderzoekers beginnen met een eindpunt (bijvoorbeeld mensen die al kanker hebben). Voor elke persoon met een ziekte (een geval), vinden ze een match (een controle) – of iemand die de ziekte niet heeft. Vervolgens kijken ze terug in de tijd en proberen ze vast te stellen of er patronen van blootstelling (in dit geval het eten van vlees) zijn die verschillen bij degenen met kanker in vergelijking met degenen die geen kanker hebben.

Maar aangezien vleeseters zo fundamenteel verschillen van degenen die geen vlees eten, zouden de redenen waarom de twee groepen verschillende gezondheidsresultaten hebben, niets met vlees te maken kunnen hebben. Onderzoekers proberen te controleren voor deze “verstorende factoren,” maar ze kunnen ze niet allemaal vastleggen.

Enkele eerdere rapporten over vlees eten hebben ook rekening gehouden met de milieu- en sociale effecten van het opeten van steaks en bacon.

De vijf Annals-papers deden iets anders: Ze keken alleen naar de gezondheidseffecten van verwerkt en onbewerkt rood vlees. Verwerkt rood vlees – alles van hotdogs en spek tot lunch vlees – worden getransformeerd door zouten, pekelen, of fermentatie. Onbewerkt vlees omvat rund-, kalfs-, varkens-, lams- en hertenvlees. De artikelen waren ook systematische reviews en meta-analyses, of syntheses van het onderzoeksbewijs die een aantal studies samenbrengen met het doel tot beter onderbouwde conclusies te komen. En de onderzoekers hanteerden een zeer strikte definitie van wat betrouwbaar bewijs was voor opname in hun reviews.

GRADE, een hulpmiddel dat de onderzoekers gebruikten om tot hun richtlijnen te komen, legde uit

Meer in het bijzonder vertrouwden ze op een vertrouwd onderzoek-beoordelingssysteem genaamd GRADE, of de Grading of Recommendations Assessment, Development, and Evaluation, om te beslissen welke studies in hun papieren moesten worden opgenomen. GRADE werd ontwikkeld voor het maken van samenvattingen van onderzoeksgegevens om de besluitvorming in de gezondheidszorg te helpen sturen. Het is momenteel het meest gebruikte instrument voor het evalueren van de kwaliteit van wetenschap, met meer dan 110 organisaties die de methode onderschrijven.

Het idee achter GRADE is om beoordelaars te dwingen hun conclusies alleen te baseren op het meest zekere bewijsmateriaal dat beschikbaar is. En volgens de criteria van het instrument, in het geval van vleesconsumptie en gezondheid, waren dat grote cohortstudies en gerandomiseerde controleonderzoeken. Dus gooiden de onderzoekers simpelweg al het andere eruit, inclusief de dierstudies.

De logica was simpel, zegt studie-auteur Gordon Guyatt, een professor aan de McMaster University die ook hielp GRADE te ontwikkelen. “Wat GRADE doet is zeggen dat we moeten vertrouwen op het bewijs van de hoogste kwaliteit. In dit geval hadden we alleen al 600 cohortstudies.”

Cohortstudies worden als betrouwbaarder beschouwd dan case-controlstudies. In tegenstelling tot case-controlstudies, volgen ze mensen met een bekende blootstelling (het eten van vlees) door de tijd heen, wachtend om te zien of, wanneer, en hoeveel mensen een bepaald gezondheidsresultaat ontwikkelen (zoals hartaandoeningen of kanker). Dit betekent dat onderzoekers niet hoeven te zoeken naar kunstmatige controles om hun gevallen te matchen. En omdat de deelnemers worden gevolgd, kunnen onderzoekers in real time nagaan wat ze eten in plaats van te vertrouwen op de gebrekkige herinneringen van mensen uit het verleden.

Gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, ondertussen, worden beschouwd als de gouden standaard in gezondheidsonderzoek. Ze nemen twee groepen mensen en wijzen ze willekeurig toe aan een interventie (in dit geval, het eten van vlees of niet). Het idee is dat het enige verschil tussen de twee de interventie is (wel of geen vlees eten) en niet een van die andere beïnvloedende factoren, zoals sociaaleconomische status. En hoewel ze uitdagend (en zeldzaam) zijn in voedingsonderzoek, zijn ze over het algemeen betrouwbaarder dan, zeg, diermodellen.

Dus dat is waarom de conclusies van de serie anders lijken dan andere soortgelijke rapporten: Ze gebruikten een nieuwe aanpak voor het evalueren van voedingsonderzoek, waarbij ze het beste beschikbare bewijs eruit pikten en de rest weggooiden.

Op een reeks gezondheidsuitkomsten – van sterfgevallen door kanker en hart- en vaatziekten, diabetes type 2, incidentie van kanker, beroerte, sterfte door alle oorzaken en hartaanvallen – vonden de onderzoekers over het algemeen ofwel geen voordeel bij het minderen van vlees of een zo klein voordeel, en gebaseerd op zo zwak bewijs, dat het onbetrouwbaar werd geacht. (U kunt de artikelen hier, hier, hier en hier lezen.) Voor het vijfde overzicht keken de onderzoekers naar de gevoelens van mensen over vleesconsumptie, waarbij ze zich opnieuw alleen richtten op gezondheidsoverwegingen (lees: niet op morele, ethische of milieuredenen om vlees te vermijden). En ze vonden, in wezen, dat veel mensen gehecht zijn aan vlees, en het gevoel hebben dat de mogelijkheid om het te eten hun kwaliteit van leven beïnvloedt.

Zelfs het beste bewijs in voeding is verre van perfect

Maar de auteurs waren duidelijk dat zelfs het best beschikbare bewijs over vlees verre van perfect is. Laten we de taal in hun richtlijnaanbeveling eens ontleden (cursivering van mij):

Het panel suggereert dat volwassenen doorgaan met de huidige consumptie van onbewerkt rood vlees (zwakke aanbeveling, bewijs met lage zekerheid). Evenzo stelt het panel voor dat volwassenen doorgaan met de huidige consumptie van bewerkt vlees (zwakke aanbeveling, bewijs met lage zekerheid).

In GRADE zijn er vier niveaus van bewijs. Bewijs wordt naar beneden bijgesteld als het om welke reden dan ook problematisch wordt geacht – van onnauwkeurigheid tot het risico van vertekening. In het geval van vlees en ziekte, stelden de onderzoekers vast, was zelfs het beste bewijs “lage zekerheid.”

Dus, zei Guyatt, “We zijn dichter bij het zeggen: we weten het echt niet,” terwijl eerdere richtlijnen over het algemeen hebben gesuggereerd dat we de gezondheidseffecten van vlees volledig begrijpen.

Laten we nu eens kijken naar wat een “zwakke aanbeveling” betekent, volgens de GRADE. Vreemd genoeg gaat dit niet alleen over de sterkte van het bewijs; het gaat ook over de waarden en voorkeuren van mensen.

Een “sterke aanbeveling” komt wanneer een richtlijnpanel gelooft dat alle volledig geïnformeerde mensen dezelfde keuze zouden maken. Van een “zwakke” aanbeveling is sprake wanneer “er waarschijnlijk belangrijke variatie is in de beslissing die geïnformeerde personen waarschijnlijk zullen nemen”, aldus een BMJ uitleg over GRADE. Zoals u zich zult herinneren, keek een van hun Annals-reviews naar de waarden en voorkeuren van mensen rond vleesconsumptie, en ontdekte dat de meerderheid van de mensen vlees waardeert.

“Wanneer je dat afzet tegen onzekere – en als het al bestaat – kleine voordelen van het verminderen van vlees,” voegde Guyatt eraan toe, “onze gevolgtrekking is dat de meeste mensen ervoor zouden kiezen om door te gaan.” Vandaar de zwakke aanbeveling.

In het verleden, voegde hij eraan toe, leken richtlijnen meer gericht op het krijgen van mensen om minder vlees te eten dan op een echt onpartijdige blik op de wetenschap. “

Niet iedereen is overtuigd van de aanpak van de onderzoekers

Hoewel mensen als de moeilijk te behagen meta-onderzoeker John Ioannidis de serie “zeer rigoureus en onbevooroordeeld” noemden, waren anderen niet zo onder de indruk.

De Harvard School of Public Health – bekend om het aanprijzen van een plantaardig, mediterraan eetpatroon – kwam met een reactie op de serie, waarin het in wezen in diskrediet werd gebracht voor het verdisconteren van al het bewijs waaruit blijkt dat vlees verband houdt met een slechte gezondheid.

Christopher Gardner, een voedingsonderzoeker uit Stanford, noemde de GRADE-benadering van de studie ongeschikt voor voeding. “Ik respecteer dat ze een duidelijke bewijsbasis willen hebben,” vertelde hij Vox, “maar het zal niet van toepassing zijn op levensstijl.”

Andere richtlijnen overwegen observationele epidemiologie in aanvulling op dierlijk onderzoek en gerandomiseerde proeven, voegde hij eraan toe. “Als je dat doet – en je bent de WHO – zeg je ‘op basis van het totale bewijs uit meerdere disciplines, is dit ons beste advies’,” zei Gardner. “We hebben dat gewoon bij de knieën afgekapt en gezegd dat we het meeste daarvan niet in overweging gaan nemen.” Hij was met name bezorgd dat de auteurs belangrijk en mogelijk relevant onderzoek, zoals de PREDIMED en de Lyon Diet Heart studies, buiten beschouwing hadden gelaten. Hoewel deze gerandomiseerde onderzoeken zich niet richtten op vleesconsumptie, bevatten ze wel gegevens over voedingspatronen met vlees die relevant hadden kunnen zijn.

Dan was er de bezorgdheid over het weglaten van de serie: de invloed van vlees op klimaat, water, land en vervuiling. “Dit is een gemiste kans,” schreven de Harvard-onderzoekers, “omdat klimaatverandering en aantasting van het milieu ernstige gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid, en dus belangrijk zijn om te overwegen bij het doen van aanbevelingen over voeding, zelfs als dit los van de directe effecten op de individuele gezondheid wordt behandeld.”

Maar dat was niet het doel van de studies, zei Guyatt. Het punt was om zich te concentreren op de beladen vraag naar de directe invloed van vlees op de gezondheid. Bovendien, voegde hij eraan toe, is de nieuwe serie een poging om iets radicaals te doen: om te zeggen dat de regels van de wetenschap van toepassing moeten zijn op voeding. “Waarom zouden we één stel regels hebben voor oordelen en een ander stel regels voor een ander gebied?” vroeg hij. Als hij en zijn collega’s doorgaan met het toepassen van hun nieuwe methode op andere voedingsvraagstukken, kunnen ze ons tot meer ongemakkelijke conclusies leiden.

Luister naar Vandaag, Uitgelegd

Burger King kondigde aan dat het landelijk gaat met een vleesloze Whopper die smaakt als het echte werk. Is dit het einde voor Big Meat?

Op zoek naar een snelle manier om bij te blijven met de nooit eindigende nieuws cyclus? Host Sean Rameswaram leidt u door de belangrijkste verhalen aan het eind van elke dag.

Aanmelden op Apple Podcasts, Spotify, Overcast, of waar u ook luistert naar podcasts.