Duitsers, reuzen en een paradijs wachten op je in de holle aarde. (Rainy Season in the Tropics door Frederic Edwin Church)

Ah, de onderwereld. Sinds mensenheugenis hebben mensen geloofd dat er een andere wereld vlak onder het oppervlak van onze planeet ligt. Voor een aantal culturen, waaronder de oude Grieken, is het een donkere plaats, gevuld met de zielen van de doden. Maar de meeste van deze vroege overtuigingen waren van metaforische of mythologische oorsprong.

De moderne wetenschap stelt dat de Aarde een ononderbroken reeks lagen, korsten, en vloeibaar magma is dat een dichte, hete kern omgeeft die hoofdzakelijk van ijzer en nikkel is gemaakt. Maar niet iedereen is daarvan overtuigd. In de 17e eeuw kwamen enkele van de meest vooraanstaande wetenschappers uit die tijd met een nieuwe theorie – dat de planeet in feite hol is. Dit idee is ongelooflijk duurzaam gebleken.

Even vandaag de dag is er een klein kader van Holle Aarde gelovigen die dapper strijden om hun ideeën te valideren door middel van boeken, websites, bijeenkomsten en een aantal zeer ambitieuze reisplannen.

“Mijn opvatting van de Holle Aarde, gebaseerd op mijn onderzoek is dat de schil van de Aarde ongeveer 800 mijl dik is, van de buitenkant tot het binnenoppervlak,” zegt Rodney Cluff, auteur van World Top Secret: Our Earth IS Hollow. In ons telefoongesprek ging hij nog verder: de helft van de planeet wordt in beslag genomen door het gewicht van het oppervlak, en dan is er lege ruimte, en dan, nog iets anders. “Hangend in het midden van die holte is een inwendige zon die verdeeld is door dag- en nachtzijden,” zegt hij, “Het andere deel van de Holle Aarde theorie is dat in de buurt van de Noord- en Zuidpool aanzienlijke openingen zijn die naar het binnenste leiden.”

De Holle Aarde theorie klinkt als science fiction, en wordt vaak als zodanig gepresenteerd, maar enkele van de grootste wetenschappers uit de geschiedenis hebben het onderschreven. Op een gegeven moment leek het ronduit logisch.

De wetenschappelijke basis voor de holle aarde

Mogelijk de eerste persoon die wetenschappelijk speculeerde over een holle aarde was niemand minder dan Edmund Halley, van Halley’s komeet faam. De theorie van Halley, die in 1692 werd voorgesteld als een manier om afwijkende kompasaflezingen te verklaren, is dat de planeet een reeks geneste, bolvormige schillen is, die in verschillende richtingen ronddraaien, allemaal rond een centrale kern. Volgens hem, gebaseerd op metingen van het magnetisch veld en wat hij wist van de aantrekkingskracht van de zon en de maan op de Aarde, kon dit model alle onnauwkeurigheden in zijn metingen van de magnetische velden van de planeet verklaren. Hij stelde ook dat de ruimte tussen elke schil een heldere atmosfeer kan hebben gehad waarin leven mogelijk was.

Illustratie uit Americus Symmes’ Theorie van concentrische sferen. (Afbeelding: Wikipedia)

Halley’s vreemde idee werd in de loop van de volgende eeuwen verder uitgewerkt, waarbij het rommelige beeld van meerdere bollen werd vervangen door de veel leukere visie dat het hele inwendige van de aarde slechts één, onmogelijk grote spelonk is. Over het algemeen gaat deze nieuwe visie op de holle Aarde gepaard met de theorie van een kleine zon die in het centrum hangt en een weelderige, leefbare omgeving creëert aan de andere kant van het aardoppervlak. Volgens een aantal websites over de Holle Aarde werd deze visie ontwikkeld door beroemde wiskundigen en wetenschappers als Leonhard Euler in de 18e eeuw en Sir John Leslie in de 19e eeuw, hoewel de bronnen voor deze accreditaties wat vaag lijken.

Ongeacht waar het vandaan kwam, wist het model van een Holle Aarde te groeien en te overleven. In 1818 publiceerde John Cleves Symmes Jr. zijn Circular No. 1, waarin hij aan de wereld verklaarde dat de Aarde hol is. Symmes, een veteraan uit de oorlog van 1812 en een onsuccesvolle handelaar, werd al snel misschien wel de beroemdste en succesvolste voorstander van de holle-aarde-theorie. Zijn aanvankelijke visie op het inwendige van de Aarde leek op een vereenvoudigde versie van Halley’s gelaagde model, met dit verschil dat Symmes’ versie enorme gaten aan de Noord- en Zuidpool bevatte die toegang gaven tot de verborgen wereld binnenin. Deze gaten, zijn unieke toevoeging aan de Holle Aarde theorie, zouden zelfs bekend komen te staan als “Symmes Gaten.”

Symmes’ Circular No. 1 (Afbeelding: John Cleves Symmes, Jr/Wikipedia)

In zijn allereerste verklaring stelde Symmes voor om een expeditie naar de Noordpool te organiseren, waar hij er zeker van was dat ze een van deze openingen zouden kunnen lokaliseren, en toegang tot het binnenste van de Aarde zouden kunnen krijgen. Ook hij geloofde dat het inwendige van de Aarde niet alleen leven kon, maar ook voortbracht, en zei in Circulaire Nr. 1 dat het inwendige van de Aarde “gevuld zou zijn met zuinige groenten en dieren, zo niet mensen”. Symmes geloofde dat zijn theorie geen science fiction was, maar een wetenschappelijk feit, en dat zij niet alleen van toepassing was op de Aarde, maar op alle planetaire lichamen. Voor hem was het hele universum hol.

Zelfs in de 19e eeuw werden Symmes’ theorieën begroet met spot van het publiek en de wetenschappelijke gemeenschap, maar hij zou zich niet het zwijgen laten opleggen. Symmes bleef campagne voeren, lezingen geven en brieven publiceren over de Holle Aarde, altijd verlangend naar een expeditie naar de Noordpool die zijn theorie zou bewijzen. Symmes ging dwars door de sceptici heen en wist uiteindelijk genoeg mensen te overtuigen van de mogelijkheid van zijn Holle Aarde dat hij en zijn aanhangers in 1822 het Congres zover kregen om te stemmen over financiering van zijn expeditie. De subsidie werd verworpen, maar Symmes’ geloof in de binnenste Aarde stierf nooit. Hij bleef campagne voeren voor de theorie tot aan zijn dood in 1849.

Goden, Duitsers en het Paradijs wachten allemaal in de Holle Aarde. (Afbeelding: Wikipedia)

Zelfs na Symmes’ dood bleef zijn idee onder gelovigen gedijen. Studenten en bewonderaars van Symmes’ werk, en zelfs Symmes’ eigen zoon, bleven materiaal publiceren dat de steeds vreemdere theorie uitlegde.

Een bizarre uitloper van de traditionele Holle Aarde theorie, naar voren gebracht door natuurgenezer en uiteindelijk sekteleider, Cyrus Teed, keerde het idee zelfs om, door een “cellulaire kosmologie” te bedenken die het hele universum in een omhulsel plaatste. Volgens Teed’s denkwijze leefden wij in feite aan de binnenkant van de Holle Aarde, omhoog kijkend naar het universum, dat zelf slechts een illusie was, gecreëerd door een vreemd zonne-mechanisme. De sterren waren slechts reflecties van het licht van het mechanisme. Teed’s theorie kreeg genoeg aanhang dat er een kleine cultus rond hem ontstond, die de Koreshan Eenheid werd genoemd, nadat Teed zichzelf Koresh had genoemd. De Koreshans stichtten een uitgebreide kolonie in Estero, Florida in 1894, maar het grootste deel van de gemeenschap viel uiteen na de dood van Teed in 1908.

Zowel Teed als Symmes hebben nog steeds monumenten gewijd aan hun werk en overtuigingen. De plaats waar de Koreshan gemeenschap hun thuis maakten is nu beschermd als de Koreshan State Historic Site, terwijl Ohio’s Hollow Earth Monument gewijd is aan het werk van Symmes.

Zelfs zo ongelooflijk als de overtuigingen van Symmes en Teed waren, toen de Holle Aarde theorie groeide in de 20e eeuw, begon het een nog meer bovennatuurlijke lucht aan te nemen.

Van wetenschap naar science-fiction

In 1864 publiceerde Jules Verne Een reis naar het middelpunt van de aarde, waarin hij een vreemde wereld binnenin de onze voorstelde, en hoewel het niet het eerste fictiewerk was dat zoiets voorstelde (men zou kunnen stellen dat het eerste fictiewerk over de vreemde wereld binnenin de onze Dantes gedicht Inferno is), werd Verne’s werk al snel de norm voor dergelijke fantasieverhalen en gaf het de aanzet tot een heel subgenre van onderaardse science-fiction. Veel van deze verhalen gebruikten de theorieën van Halley en Symmes als springplank voor verhalen over vreemde prehistorische jungles en hoogontwikkelde, verloren mensenrassen. De roman uit 1892, The Goddess of Atvatabar, or The History of the Discovery of the Interior World, gebruikte Symmes’ model als basis voor een verhaal over een rijke binnenwereld, bewoond door een ras van spiritueel verlichte wezens. Deze visie op de Holle Aarde lijkt een van de belangrijkste inspiratiebronnen te zijn van veel van de huidige stijlfiguren in de moderne holle aarde theorie.

De kaart van Atvatabar. (Afbeelding: C. Durand Chapman/Wikipedia)

Het moderne geloof in de holle-aardentheorie is niet altijd even duidelijk, en omvat zulke uiteenlopende onderwerpen als het noorderlicht en zelfs een ontsnapte Hitler (“De Duitsers zijn wel op de holle aarde geweest. Ze hebben een deal gesloten met de mensen in de Holle Aarde.”). De grootste voorstanders van de theorie schijnen bijzondere denkers als Cluff te zijn, die vaak hun eigen draai aan de hypothese geven, of vasthouden aan wat zij als het ware bewijs beschouwen. Ondanks de variaties zijn er een paar thema’s die de Hollow Earth truthers gemeen hebben.

Bij de meeste gelovigen is het binnenste van de Hollow Earth een weelderig tropisch paradijs dat zeer waarschijnlijk een geavanceerd ras van mensen/aliens/reuzen huisvest. In de meeste scenario’s zijn de bewoners afstammelingen van oude rassen zoals de Lemuriërs of, zoals in Cluffs visie, de Verloren Tien Stammen van Israël, door God zelf daarheen geleid via de Noordpoolopening. Waar ze ook vandaan komen, ze worden over het algemeen gekarakteriseerd als vredelievend, en veel verder ontwikkeld dan de onze. “Zij hebben vliegende schotel technologie. Zij leven honderden jaren in perfecte gezondheid. Hun wetenschap is veel geavanceerder omdat ze veel langer leven,” zegt Cluff.

Zouden de Aurora Borealis emanaties van de Holle Aarde kunnen zijn? (Aurora Borealis door Frederic Edwin Church)

Het perfecte klimaat dat in de Holle Aarde zou heersen, zou dieren en mensen voortbrengen die groter en veel gezonder zijn dan die op de oppervlakte. “Het heeft een perfecte temperatuur. God heeft de binnenzon zo gemaakt dat hij ’s nachts warmte geeft en ’s nachts iets minder. Bomen groeien tot 1.000 meter hoog. Mensen worden zelfs 2 meter hoog,” vertelde Cluff. “Door de ideale omstandigheden wordt het dierenleven ook heel groot. Deze binnenwereld wordt soms Agartha genoemd of ermee in verband gebracht, een legendarische stad in de kern van de Aarde die vaak verbonden is met Oosterse mystiek.

Vrees voor een holle planeet

Als we moeten geloven dat de Aarde in feite hol is, en de thuisbasis van allerlei superrassen en megafauna, waarom hebben we dan nooit contact met hen opgenomen of zijn we er nooit heen gegaan? Volgens Cluff hebben we dat wel gedaan, maar heeft een internationale bankcomplot gewerkt om het bestaan van de Holle Aarde te verdoezelen, en bewijs van Symmes Gaten te verbergen. Dit soort paranoïde, samenzweerderig denken is een ander kenmerk van moderne Holle Aarde gelovigen, want er is eigenlijk geen andere kracht die ons ervan zou kunnen weerhouden de wonderen van de binnenste Aarde te ontdekken, gezien ons huidige niveau van technologie en onderzoeksvrijheid.

Een van de populairste bewijzen voor de Holle Aarde is een zogenaamd geheim dagboekaantekening van admiraal Richard Byrd, die beweerde de eerste persoon te zijn die over de Noord- en Zuidpool vloog. Volgens gelovigen bevatte Byrd’s geheime dagboek uit 1947 een verslag van het vliegen in een van de Symmes Gaten, en het contact maken met het ras dat binnenin de Aarde leeft.

Ook dit zou natuurlijk in de doofpot zijn gestopt.

Als Cluff’s theorieën juist zijn, zou de Holle Aarde er ongeveer zo uit kunnen zien. (El Río de Luz door Frederic Edwin Church)

Tijdens het midden van de jaren 2000 en het begin van de jaren 2010 maakte Cluff deel uit van een expeditie die al geruime tijd op stapel stond en die bekend stond als de Expeditie naar de Binnenaarde op de Noordpool. Helaas, na een aantal tegenslagen, waaronder geldschieters en leden van het team die het slachtoffer werden van calamiteiten, variërend van kanker tot fatale vliegtuigongelukken, werd de expeditie opgeschort. Als de expeditie succesvol was geweest, zou het team een van ’s werelds grootste ijsbrekende schepen hebben gecharterd, rechtstreeks naar de Noordpool, waar ze zouden hebben geprobeerd contact te leggen met de bewoners van de Holle Aarde door het gat dat ze dachten te vinden. Cluff gelooft dat de verschillende tegenslagen in het project het werk zijn van de internationale banken samenzwering, maar is hoopvol dat ze ooit in staat zullen zijn om financiering te krijgen, en een nieuwe expeditieleider om te helpen het project voort te zetten.

En zelfs als dat niet lukt, zal de Holle Aarde theorie waarschijnlijk blijven voortbestaan. Totdat mensen daadwerkelijk in de kern van de Aarde kunnen kijken, wie kan dan zeggen dat die niet gevuld is met Duitsers of buitenaardse wezens of een heel klein zonnetje.