Imitatief leren

Imitatief leren is goed gedocumenteerd bij mensen; zij worden vaak gebruikt als vergelijkingsgroep in studies over imitatief leren bij primaten. In een studie van Horner en Whiten werden de handelingen van (niet-gecultiveerde) chimpansees vergeleken met die van mensenkinderen en werd vastgesteld dat de kinderen handelingen over imiteerden zonder dat dit nodig was. In de studie kregen kinderen en chimpansees in de leeftijd van 3-4 jaar een reeks handelingen te zien om een ondoorzichtige puzzeldoos met een beloning erin te openen. Twee van de handelingen waren nodig om de doos te openen, maar één niet, maar dit was niet bekend bij de proefpersonen. Een demonstrant voerde alle drie de handelingen uit om de doos te openen, waarna zowel de chimpansees als de kinderen de taak probeerden. Zowel de kinderen als de chimpansees kopieerden alle drie de gedragingen en ontvingen de beloning in de doos. In de volgende fase van de studie werd een doorzichtige doos gebruikt in plaats van de ondoorzichtige doos. Door de doorzichtigheid van deze doos kon duidelijk worden gezien dat één van de drie handelingen niet nodig was om de beloning te ontvangen. De chimpansees voerden de onnodige handeling niet uit en deden alleen de twee handelingen die nodig waren om het gewenste doel te bereiken. De jonge kinderen imiteerden alle drie de handelingen, ondanks het feit dat zij selectief irrelevante handelingen hadden kunnen negeren.

Een verklaring hiervoor is dat mensen conventies volgen. Een studie van Clegg en Legare testte dit door een methode voor het maken van een halsketting aan jonge kinderen te demonstreren. Bij demonstraties voegde het model een stap toe die niet noodzakelijk was voor het bereiken van het einddoel, het afmaken van de ketting. In één demonstratie gebruikte het model een taalcue om de kinderen te laten weten dat het maken van de halsketting instrumenteel is, bijvoorbeeld: “Ik ga een halsketting maken. Laten we kijken wat ik aan het doen ben. Ik ga een halsketting maken.” In een andere demonstratie gebruikte het model taalgebruik om aan te geven dat ze de ketting volgens afspraak maakten, bijvoorbeeld: “Ik doe het altijd op deze manier. Iedereen doet het altijd op deze manier. Laten we eens kijken wat ik aan het doen ben. Iedereen doet het altijd op deze manier.” In de conventionele conditie kopieerden de kinderen het model met meer getrouwheid, inclusief de onnodige stap. In de instrumentele conditie kopieerden ze de overbodige stap niet. De studie suggereert dat kinderen onderscheid maken wanneer ze moeten imiteren, waarbij ze conventie als een belangrijke reden zien om gedrag te kopiëren om bij de conventie te passen. Het overnemen van gedrag van anderen, in plaats van een onafhankelijk oordeel te vellen, wordt een conformiteitsbias genoemd.

Recent onderzoek heeft aangetoond dat mensen ook onderhevig zijn aan andere biases bij het selecteren van na te volgen gedrag. Mensen imiteren personen die zij succesvol achten op het gebied waarin zij zelf ook succesvol willen zijn (succes bias), evenals gerespecteerde, prestigieuze personen van wie anderen bij voorkeur leren (prestige bias). In een studie van Chudek e.a. werd een aandachtsaanwijzing gebruikt om kinderen te laten weten dat een bepaald model prestigieus was. In een experiment met twee modellen die op verschillende manieren met een stuk speelgoed speelden, werd prestige aangegeven door twee waarnemers die gedurende 10 seconden naar het prestigieuze model keken. Uit de studie bleek dat kinderen de aanwijzing die prestige aangaf oppikten en bij voorkeur het prestigieuze model imiteerden. De studie suggereert dat dergelijke biases mensen helpen om directe en indirecte signalen op te pikken dat een individu kennis bezit die de moeite waard is om te leren.

Deze signalen kunnen ertoe leiden dat mensen schadelijk gedrag imiteren. Zelfmoorden door copycats doen zich voor wanneer de persoon die een zelfmoordpoging doet, de methode kopieert van een zelfmoordpoging waarover hij heeft gehoord of die hij in de media heeft gezien, waarbij een aanzienlijke stijging van het aantal pogingen wordt waargenomen na zelfmoorden door beroemdheden (zie Werther-effect). Zelfmoorden kunnen zich via sociale netwerken als een epidemie verspreiden doordat grote groepen mensen het gedrag van een model of een groep modellen imiteren (zie Blue Whale Challenge).

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.