De bekende en veel gehouden boa constrictor (Boa constrictor) is al lang een van de populairste huisdierenslangen die in de reptielenhouderijhobby verkrijgbaar zijn. In de natuur is het een groot roofdier in een hinderlaag, met een groot verspreidingsgebied in geheel Zuid-Amerika, met geïntroduceerde populaties op St. Croix en in Florida.

Emma Lawlor

Mannetjes Hog Island boa’s schijnen zich meer in de open lucht te koesteren dan de vrouwtjes.

Boa constrictor is onderverdeeld in een aantal ondersoorten die verschillen in verspreidingsgebied, uiterlijk en gedrag. De Hog Island boa is een morph van de gewone noordelijke boa ondersoort B. c. imperator – het is een populatie binnen een ondersoort. Het is een verbluffende boa die beroemd is om zijn kalme temperament en interessante kleur.

De Boa Constrictor

Alleen gevonden op de Hog Islands, of Cayos Cochinos, in Honduras, is de Hog Island boa beschouwd als iets van een zeldzaamheid in collecties, hoewel zijn populariteit en beschikbaarheid zijn toegenomen in de afgelopen jaren. Sparsholt College in Hampshire, Engeland, houdt Hog Island boa’s in stand ter voorbereiding van toekomstige kweekprojecten.

Hog Island Boa Temperament

Verschillend van de rest van de noordelijke boa constrictor populatie, zijn de Hog Island boa’s afwijkend in termen van grootte, kleur en voedingsgewoonten. De Cayos Cochinos zijn grotendeels bedekt met regenwoud en herbergen relatief weinig zoogdiersoorten. Voor de boa, die normaal gesproken profiteert van zoogdierprooien, heeft dit geresulteerd in veranderingen in dieet en gedrag.

Hog Island boa’s brengen meer tijd door in boomtakken op zoek naar prooi, en ze vertonen een grotere afhankelijkheid van vogels als voedselbron dan andere boa constrictors. Trekvogels gebruiken de Hog Islands als onderdeel van hun jaarlijkse reis, en Hog Island boa’s profiteren van deze tijdelijke voedselbron.

Hog Island Boa Grootte

De Hog Island boa is ook aanzienlijk kleiner dan andere soorten boa constrictor. Dit is het gevolg van insulaire dwerggroei, een proces waarbij eilandpopulaties kleiner worden dan hun soortgenoten op het vasteland. Terwijl de gemiddelde vrouwelijke boa constrictor een lengte bereikt tussen de 7 en 10 voet, zijn de vrouwtjes van de Hog eilandboa gewoonlijk tussen de 5 en 6 voet lang. Dit soort dwerggroei is waargenomen bij uiteenlopende diersoorten als luiaards, nijlpaarden en zelfs olifanten.

Emma Lawlor

Dit is een van de wilde Hog Island boa’s die werd gevonden tijdens het uitvoeren van populatie-onderzoek op de eilanden.

Een andere manier waarop de Hog Island boa’s verschillen van hun neven op het vasteland is de kleurstelling. De Hog Island boa is hypomelanistisch, wat betekent dat hij aanzienlijk lichter van kleur is dan andere boa constrictors. Deze lichtere kleur draagt bij aan de aantrekkingskracht van de boa op boa hobbyisten.
Een van de meest innemende eigenschappen van de Hog Island boa is zijn kalme temperament. Terwijl sommige boa’s moeilijk te hanteren zijn, zijn Hog Island boa’s berucht om hun volgzaamheid, wat betekent dat ze meestal gemakkelijk kunnen worden gehanteerd. Fascinerend genoeg lijkt er een biologische reden te zijn achter hun volgzame aard. In tegenstelling tot het vasteland, hebben de slangen van Hog Island relatief weinig natuurlijke roofdieren. Voor deze slangen is tijd doorbrengen om zich te verstoppen onnodig, want er is niets om zich voor te verstoppen. Er is vrijwel geen selectiedruk die anti-predator gedrag bij deze slangen rechtvaardigt, en door de jaren heen heeft dit geresulteerd in een dier met een verminderd vermogen om te reageren op waargenomen bedreigingen, of die nu afkomstig zijn van een roofdier of een enthousiaste slangenhandelaar!

Surveying Wild Hog Island Boas

Aangezien het geen soort of aparte ondersoort is, kan aan de Hog Island boa geen eigen IUCN status worden toegekend; in plaats daarvan wordt hij op één hoop gegooid met B. c. imperator. Historisch gezien is deze aparte slangensoort in groot gevaar als gevolg van overexploitatie voor de huisdierenhandel. Met een verspreidingsgebied van slechts 37 mijl is de wilde Hog Island boa populatie reeds beperkt, en als een gegeerde soort voor de huisdierenhandel, werd ze in grote aantallen verzameld vanaf de jaren 1970. Tegen de jaren 1990 waren er zoveel Hog Island boa’s verzameld dat men dacht dat de soort was uitgestorven.

emma lawlor

Sinds 2009 is het onderzoek naar de wilde populatie van Hog Island boa’s voortgezet, met een focus op genetica en hormonale analyse.

Eén van de auteurs, Emma, reisde in 2009 naar de Hog Islands om deel te nemen aan een onderzoek naar de boa-populatie dat werd gefinancierd door Operation Wallacea (opwall.com), met financiële steun van het Institute of Zoology in Londen en het Durrell Institute of Conservation and Ecology (DICE). Het doel was vast te stellen of de Hog Island boa populatie zich had hersteld van de vroegere druk van over-verzameling.

Teams van landmeters werden georganiseerd, en tijdens de surveys stelden zij zich op in ordelijke rijen en liepen over het terrein, op zoek naar slangen. Dit klinkt gemakkelijk, maar het was aanzienlijk moeilijk lopen door het dikke regenwoud onder de hete en vochtige omstandigheden. De twee eilanden zijn bedekt met een mengeling van grasland en dicht bos, die beide door de slangen worden bewoond. Om slangen te vinden, keerden de inspecteurs boomstammen en vegetatie om, en onderzochten zij de takken van alle bomen die zij tegenkwamen. Grotere boa’s werden meestal op de grond gevonden, en wanneer ze gevonden werden, waren de slangen betrekkelijk volgzaam en accepteerden meestal de behandeling zonder klagen.

emma lawlor

De surveys leverden in feite meer boa’s op dan de surveyors verwachtten te vinden.

De gebruikte survey-techniek was capture-mark-recapture. Elke slang werd gemerkt door het inbrengen van een kleine PIT-tag onder de huid, aan de hand waarvan de onderzoekers konden vaststellen of een gevangen slang al eerder was aangetroffen. De grootte en het gewicht van alle slangen werden genoteerd, met inbegrip van zowel de lengte van de snuit tot de mond als de lengte van de staart. Er werd ook getracht het aantal mannetjes en vrouwtjes in de populatie te bepalen door elke slang te seksen op basis van de lengte van de cloacale sporen; de sporen van mannetjes zijn aanzienlijk langer dan die van vrouwtjes, omdat ze worden gebruikt om vrouwtjes vast te grijpen tijdens het broeden. Als het geslacht niet kon worden bepaald aan de hand van de lengte van de sporen, werden de slangen gesondeerd.

Genetische gegevens werden ook verzameld om de algemene gezondheid van de populatie vast te stellen, via een kleinschalig monster dat van elk dier werd genomen. Dit stelde de onderzoekers ook in staat om te bepalen hoe nauw verwant elke slang was met andere leden van de populatie.

Over het geheel genomen waren er aanzienlijk meer Hog Island boa’s dan de inspecteurs oorspronkelijk dachten dat er waren. Tussen de twee eilanden werd vastgesteld dat er ongeveer 700 slangen verbleven. Dit was een veel positievere situatie dan in de jaren ’80, toen tijdens een onderzoek slechts een enkele Hog Island boa werd geïdentificeerd.

Colombian Boa Constrictor Care Sheet

Sinds de Cayos Cochinos werden gecategoriseerd als een Marine Protected Area en de Hondurese regering de oogst en export van de slangen verbood, is de Hog Island boa populatie aan een opleving begonnen, waarschijnlijk als gevolg van een vermindering van de illegale stroperij van de slangen. Hoewel uit onderzoek is gebleken dat de populatie is opgeveerd, mag niet worden vergeten dat de slangen nog steeds kwetsbaar zijn. De wilde populatie is mogelijk nog niet volledig hersteld van de overbevissing van de afgelopen decennia, en een in gevangenschap gefokte populatie kan van essentieel belang zijn om de Hog Island boa voor toekomstige generaties te behouden.

Sinds 2009 is het onderzoek naar de wilde populatie van Hog Island boa’s voortgezet, met een focus op genetica en hormonale analyse. Omdat de wilde slangen steeds zeldzamer waren geworden, is met voorrang onderzoek gedaan om te bepalen of de weer aangroeiende populatie ingeteeld is. Verrassend genoeg blijkt uit het onderzoek dat de slangen een zekere genetische diversiteit hebben behouden, hetgeen een goed voorteken is voor hun toekomst.
Verder is onderzoek gedaan naar stress en geslachtshormonen bij de wilde populatie, om de mogelijke invloed van hantering te beoordelen. Hoewel de slangen een verhoogde stressrespons vertonen wanneer ze worden gehanteerd, is het opmerkelijk dat het stressniveau veel lager is in vergelijking met boa’s op het vasteland. Waarschijnlijk weerspiegelt dit de verminderde roofdierrespons die deze eilandslangen bezitten.

Hog Island Boa Husbandry At Sparsholt

Wij huisvesten onze Hog Island boa’s in een groot, inloopbaar verblijf met levende planten, waaronder bamboe en levende wilgentakken. Ultraviolet licht en zonnebedden stimuleren de plantengroei, en de wilgengroei is het resultaat van het toevoegen van gebroken boomstammen en takken uit een plaatselijk bos. Als ze licht en aarde krijgen, zullen ze beginnen te groeien.

Emma Lawlor

In het Hog Island-boa-verblijf op het Sparsholt College.

Het verblijf werd gebouwd met een Zuid-Amerikaans thema in gedachten. Aan de buitenkant van de leefruimte hebben we met behulp van een nepgietsteen Maya-achtige steengravures van reptielen gemaakt. Om de toegang te vergemakkelijken, hebben we glazen panelen van een halve meter hoog geplaatst die kunnen worden opengeschoven. Deze geven een ongekende inkijk in de leefruimte en stellen ons als verzorgers in staat het gedrag van de dieren te beoordelen zonder de leefruimte te openen.
Een grote plas water op de bodem van de leefruimte maakt het mogelijk te weken en helpt de vochtigheidsgraad te verhogen. Er zijn veel stevige takken aanwezig en de slangen maken hier regelmatig gebruik van, hoewel ze zich soms ook actief koesteren in de open ruimtes. Vooral mannetjes lijken meer open plekken te kiezen om te rusten, een gedrag dat ook bij de wilde slangen werd waargenomen, aangezien mannetjes in het wild veel gemakkelijker te vinden waren.

De omgevingstemperatuur in het verblijf varieert van 68 tot 77 graden Fahrenheit, en de zonneplekken worden op 95 graden gehouden. Het voedsel bestaat uit een grote rat per slang om de twee weken. De ratten worden door beide geslachten goed onthaald, hoewel we hebben gemerkt dat de vrouwtjes een groter enthousiasme voor het voedsel aan de dag leggen.

Aangezien onze reptielencollectie in Sparsholt in de eerste plaats gericht is op educatie, worden veel van onze reptielen gebruikt voor lezingen en presentaties. Gezien het volgzame karakter van de Hog Island boa’s, gebruiken we ze regelmatig voor dergelijke evenementen, en ze reageren altijd goed. Dit geeft onze oudere studenten de kans om hun vaardigheden te oefenen in het hanteren van een grote slang van ongeveer 2 meter lang, voordat ze verder gaan met het veroveren van grotere, geavanceerde soorten, zoals anaconda’s, etc.

De Hog Island boa is een volgzame en unieke slangensoort waarvan men ooit dacht dat deze in het wild uitgestorven was. Nu de Cayos Cochinos populaties er gezonder uitzien, ziet de toekomst er veelbelovender uit voor deze slang. Met zijn heldere kleur en volgzame aard kan de Hog Island boa een uitstekend huisdier zijn, en hoewel hij niet vaak in dierenwinkels te vinden is, wordt hij wel in gevangenschap gefokt, en deze slangen kunnen goed gedijen in een gevangen omgeving. Wees er altijd zeker van dat u in gevangenschap gefokte dieren koopt, zodat toekomstige onderzoeken van Hog Island boa’s een stijgende lijn blijven vertonen!

Emma Lawlor is dierentechnicus bij het Animal Management Centre van het Sparsholt College, met meer dan tien jaar ervaring in het houden van herptielen. Ze is vooral geïnteresseerd in exotische ongewervelden, waaronder bidsprinkhanen.
James Brereton, MSc, is docent dierentuinbiologie aan het University Centre Sparsholt in Hampshire, Engeland. Voorheen deed James ervaring op met reptielen en amfibieën door zijn werk bij ZSL London Zoo en Beale Wildlife Park. Hij kan worden gecontacteerd op [email protected].