Ferrara, stad, noordoostelijke regio Emilia-Romagna (regio), Noord-Italië, gelegen aan de Po di Volano, een zijrivier van de Po, ten noordoosten van Bologna.

Hoewel men gelooft dat Ferrara de plaats is van het oude Forum Alieni, waarvan de naam is afgeleid, is er geen vermelding van Ferrara van vóór 753 ce, toen het door de Longobarden werd veroverd op het exarchaat van Ravenna. In 774 kwam de stad in handen van het pausdom, waaronder het in de 10e eeuw een onafhankelijke gemeente werd. De stad werd achtereenvolgens bezet door Tedaldo di Canossa (988), gravin Matilda van Toscane (1101), en Frederik I Barbarossa (1158), en haar interne geschiedenis in de 12e eeuw is grotendeels die van het conflict tussen de rivaliserende families van de Salinguerra en de Adelardi. De rechten en aanspraken van de laatste gingen in 1184 door huwelijk over op het huis van Este, dat na 1240 eindelijk zijn onbetwiste heerschappij over de stad vestigde.

Ferrara werd de zetel van een machtig vorstendom en cultureel centrum, maar ging zowel commercieel als politiek achteruit na zijn inlijving bij de Pauselijke Staten in 1598. Vanaf 1832 was het de zetel van een Oostenrijks garnizoen. In 1860 werd het een deel van het Koninkrijk Italië. De enige belangrijke overblijfselen van de middeleeuwse stad zijn het massieve Castello Estense (kasteel van Este; 1385-1570) en de kathedraal van San Giorgio, gewijd in 1185, met latere toevoegingen.

Weinig anders in de stad is bewaard gebleven uit de Middeleeuwen. Het Palazzo del Comune en het Palazzo della Ragione zijn beide uitgebreid gerestaureerd, en de in 1391 gestichte universiteit is gehuisvest in een laat 16e-eeuws gebouw waarvan de bibliotheek een waardevolle collectie manuscripten bevat, waaronder werken van de dichters Ludovico Ariosto en Torquato Tasso. Het huis van Ariosto, waar hij in 1533 overleed, is bewaard gebleven. De belangrijkste kunstschat van Ferrara is de prachtige reeks paleizen uit de late 15e en 16e eeuw. Tot deze paleizen behoren het Diamanti-paleis, waar zich de stedelijke kunstgalerie en andere musea bevinden, het Schifanoia-paleis met het stedelijk museum, en het Ludovico il Moro-paleis, nu een nationaal archeologisch museum met vondsten uit de oude Etruskische haven van Spina. Ferrara is een aartsbisdom. De kerken van San Francesco, Corpus Domini, Santa Maria in Vado, en de Certosa (San Cristoforo) zijn ook renaissancegebouwen. De culturele schatten van de stad werden in 1995 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed (in 1999 uitgebreid met bezittingen in de omliggende regio).

Gerelateerd aan Bologna, Padua, Venetië, Ravenna en Comacchio, is Ferrara het centrum van een bloeiend landbouwgebied (fruit), waarvan een groot deel moerasland is. In de periode na de Tweede Wereldoorlog vond een grote uitbreiding van de industriële activiteit plaats en ontstond een groot industriegebied tussen Ferrara en Pontelagoscuro. De belangrijkste industrieproducten van de stad zijn chemicaliën, suiker, alcohol, schoenen en hennepproducten. Aantal inwoners. (schatting 2004) 131.135.