Abstract

Het hoofddoel van exobiologisch onderzoek is een beter inzicht te krijgen in de processen die leiden tot de oorsprong, evolutie en verspreiding van leven op aarde of elders in het heelal. Bij dit streven zijn wetenschappers uit zeer uiteenlopende disciplines betrokken, zoals astronomie, planeetonderzoek, organische chemie, paleontologie en de verschillende subdisciplines van de biologie, waaronder microbiële ecologie en moleculaire biologie. Ruimtetechnologie speelt een belangrijke rol doordat zij de mogelijkheid biedt ons zonnestelsel te verkennen, buitenaardse monsters te verzamelen en de eigenaardige omgeving van de ruimte als instrument te gebruiken. Vragen die aan de orde zijn gesteld bij exobiologische experimenten in een baan om de aarde zijn onder meer de relevantie van buitenaardse organische moleculen voor het ontstaan van leven op aarde of een andere planeet, de rol van UV-straling van de zon in evolutionaire processen die verband houden met leven, en de kansen en grenzen voor het vervoer van leven van een lichaam van ons zonnestelsel naar een ander of verder gelegen lichaam. Studies over de reacties van micro-organismen op de omgeving van de ruimte zijn uitgevoerd met behulp van ballonnen, raketten en ruimtevaartuigen. Zij hebben het enorme dodelijke potentieel van buitenaardse UV-zonnestraling aangetoond. Indien ze echter tegen de instroom van UV-zonnestraling worden afgeschermd, kunnen bacteriesporen de barre omgeving van de ruimte meer dan vijf jaar overleven zonder verlies van levensvatbaarheid. Toekomstig onderzoek, b.v. in het internationale ruimtestation met gebruikmaking van de SEBA-faciliteit (Space Exposure Biological Assembly), zal verdere aanwijzingen opleveren voor deze belangrijke exobiologische vraagstukken.