Gezien de stormloop van high-profile horror releases in maart, 2017 (Get Out, XX, The Belko Experiment, Raw, The Girl with All the Gifts, The Devil’s Candy), kan het je vergeven worden als je nog niet gehoord hebt van Canadese regisseur Tim J. Brown’s indie film, Devil in the Dark. Ik hoop dat deze recensie helpt het woord te verspreiden over een echt enge, goed gemaakte, uitstekend geacteerde, en provocerende indie horrorfilm. Het is op VOD, dus je kunt het nu huren (en je zou moeten!).

Hier is de trailer:

Devil in the Dark stijgt boven de massa van horrorfilms uit door zijn uitzonderlijke script (van Carey Dickson) en even uitzonderlijke prestaties van de twee hoofdpersonages, twee vervreemde broers Clint (Dan Payne) en Adam (Robin Dunne).

Ik zal om te beginnen zeggen dat een van de dingen waar ik van hou in deze film zijn terughoudendheid is. Het weigert om alle gaten in te vullen op zo veel niveaus, zowel narratief als visueel. Een van de onduidelijkheden is waarom Adam na een afwezigheid van vijftien jaar is teruggekeerd naar zijn kleine geboorteplaats op het Canadese platteland. Clint vraagt hem waarom, maar Adam kan het niet echt zeggen. Maar hij is terug, ondanks het feit dat Adam zich zijn hele leven duidelijk heeft afgezet tegen zijn thuis, zijn vader (nu dood), en zijn oudere broer, met hun traditionele gezinnen, hun liefde voor de jacht en hun (worstelende) houthakkersbedrijf. Adam is niet alleen terug, maar hij en Clint trekken ook nog eens zes dagen de bergen in om te jagen. Terwijl ze zich voorbereiden op hun vertrek, komen we te weten dat Adam, toen hij vier was, urenlang verdwaald was in het bos. Hoewel hij zich die ervaring niet meer bewust kan herinneren, is er iets uit die verloren uren dat hem blijft achtervolgen – een aanwezigheid, gefluister, een gevoel van angst. We kunnen het gevoel niet onderdrukken dat hij daarom misschien is teruggekeerd.

Clint en Adam trekken de bergen in (de film is opgenomen in het prachtige Kelowna, British Columbia). De broers horen een paar vreemde geluiden, maar het wordt pas echt verontrustend als ze op een plateau de opening van een grot ontdekken, waarvan de buitenkant bezaaid is met hertengeweien. Dat de broers deze ontdekking pas op tweederde van de film doen, zegt alles wat je moet weten over de “slow-burn” van deze film en over de briljante manier waarop de spanning en angst geleidelijk worden opgebouwd – opnieuw, niet in de laatste plaats door het geweldige acteerwerk van Payne en Dunne.

Wat er ook in de grot is, wil Adam – en dat iets wordt ons alleen getoond in flitsen en blikken. We komen nooit precies te weten wat het is of wat het wil (meer van die onduidelijkheid). Maar het achtervolgt Adam meedogenloos in het laatste deel van de film, terwijl zijn broer worstelt om hem te redden. Deze laatste scènes zijn volkomen aangrijpend, en ik slaakte minstens twee echte en gemeende kreten die anderen in de kamer met mij deden schrikken (ik keek op mijn laptop met oordopjes.) En ik zag het (briljante) einde niet aankomen! Ik wilde wanhopig dat deze vertelling doorging, niet alleen vanwege de unheimliche dreiging die de film creëert, maar ook omdat ik grondig geïnvesteerd was in het leven van deze twee broers.

Sommigen die commentaar op de film hebben gegeven, hebben enige frustratie geuit over de manier waarop de film zijn “monster” en een heleboel antwoorden achterhoudt. Maar voor mij is dat waar de film voor een deel over gaat. En hier ga ik even speculeren.

Ik denk dat deze film geen gemakkelijke antwoorden biedt, omdat ik denk dat hij, althans op één niveau, gelezen kan worden als ecohorror, als een horrorfilm die deels gevormd is door de vernietiging van het milieu, dat (net als het monster) een schimmige, op de loer liggende aanwezigheid is in deze film.

Zo is de reden waarom Clint en Adam een dagenlange trektocht in de bergen maken, dat de hertenpopulatie is verdwenen uit het meer toegankelijke deel van het land rond hun stad. Komt dit door het monster dat in de grot leeft? Misschien. Maar dat monster zou ook een figuur kunnen zijn voor overbejaging en vernietiging van habitats. De buitenkant en de binnenkant van zijn grot zijn bezaaid met geweien. Adam is bovendien principieel tegen de jacht. Hij noemt het “moord” en “het oogsten van herten”, dus er zit een kritisch perspectief op de jacht in de film verankerd.

Hoewel de film dit punt niet expliciet aansnijdt, is het bovendien duidelijk dat een groot deel van het bos waar Clint en Adam doorheen wandelen door houtkappers is gekapt; de familie bezit zelfs een houtkapbedrijf, een bedrijf dat Clint met moeite overeind probeert te houden: hij is duidelijk bezig om de economische behoeften van zijn familie en hun kleine stadje te ondersteunen (door werkgelegenheid te bieden), ondanks de milieuschade. Om dit punt (over het menselijk gebruik van lokale natuurlijke hulpbronnen) kracht bij te zetten, wanneer de broers griezelige kraakgeluiden beginnen te horen, suggereert Clint dat het van mijnen komt: er wordt blijkbaar ook op grote schaal fracking toegepast in de bergen.

Wile in the Dark is dus zeker een verhaal over de altijd gekwelde familiebanden, maar ik denk dat het ook gaat over het “langzame geweld”, de op de loer liggende horror, van ecologische schade. En misschien verklaart dit feit een aantal van de manieren waarop het verhaal niet duidelijk is – de manier waarop niet alles wordt verklaard.

In zijn boek, Dark Ecology, betoogt Timothy Morton dat nu we ons in een tijdperk bevinden waarin de mens ons klimaat verandert, we ons ook in een “tijdperk bevinden waarin er geen geobjectiveerde, duidelijke oorzaak en gevolg zijn die als tandwielen onder de fenomenen rondtollen.” Morton voegt eraan toe dat causaliteit, in deze nieuwe wereld, nu eigenlijk in het domein van de kunst ligt. Devil in the Dark is een van die kunstwerken, denk ik, waar we een nieuw soort verhaal zien, een nieuw soort causaliteit, die onder de oppervlakte schuilt – een verhaal dat de gevolgen uitdrukt van de vernietiging van het milieu door de mens. Horrorfilm is altijd waar het om gaat!

Als je geïnteresseerd bent in ecohorror, bied ik je hier een brede uitleg.

2017 Canada Tim J. Brown 82 min.

Grade: B+

Je kunt Devil in the Dark streaming en op dvd vinden bij Amazon

Deze zin komt uit het prachtige boek van Rob Nixon, Slow Violence and the Environmentalism of the Poor (Harvard University Press, 2013). In een andere post betoog ik dat de zombies van AMC’s The Walking Dead (net als het schepsel in Devil in the Dark) een figuur is voor ecologische vernietiging.

Timothy Morton, Dark Ecology: For a Logic of Future Coexistence (Columbia University Press, 2016), p. 29.

Volg Horror Homeroom op Twitter, Facebook, Instagram, en Pinterest.