Een van de ergste dingen van depressie zijn de opdringerige, depressieve gedachten die blijven rondwaren alsof ze nergens anders kunnen zijn. Ze zijn overtuigend en krachtig en ze vervuilen het filter waardoor de rest van de wereld wordt ervaren.

Een nieuwe studie, gepubliceerd in het Journal of Affective Disorders, heeft aangetoond dat de neiging van depressieve gedachten om steeds maar weer op te spelen, weinig ruimte laat voor positieve gedachten of herinneringen. Dit beïnvloedt het geheugen en maakt plaats voor depressieve gedachten om hun greep uit te breiden en aan te scherpen. De bevindingen zijn belangrijk om meer licht te werpen op de relatie tussen depressie en geheugen, evenals op de progressie van depressie in de loop van de tijd.

‘We weten dat negatieve gedachten de neiging hebben om langer aan te houden voor mensen met een depressie. Deze studie is echter uniek in het aantonen dat, deze gedachten, getriggerd door stimuli in de omgeving, kunnen aanhouden tot het punt dat ze een depressief persoon belemmeren in het vermogen om hun gedachtegang te behouden.’ Bart Rypma, PhD, Center for BrainHealth hoofdonderzoeker.

Het onderzoek. Wat ze deden.

Bij het onderzoek waren 75 deelnemers betrokken. 30 van deze deelnemers hadden depressieve symptomen en 45 van hen niet. Elke deelnemer werd gevraagd te reageren op een zin die was opgebouwd rond een depressieve gedachte of neutrale informatie. De depressieve zinnen waren onder andere: ‘Ik ben verdrietig’, of ‘Mensen vinden me niet aardig’. Nadat de deelnemers op de zin hadden geantwoord, werd hen gevraagd zich een reeks getallen te herinneren.

Wat ze vonden.

De negatieve zinnen beïnvloedden de hoeveelheid die mensen met een depressie zich konden herinneren. Wanneer mensen met een depressie eerst de negatieve gedachte kregen, herinnerden ze zich een derde minder getallenreeksen dan mensen zonder depressieve symptomen. Hun prestaties in de geheugentaak verbeterden wanneer ze werden blootgesteld aan de getallen vóór de depressieve boodschap.

Waarom depressieve gedachten zo blijvend zijn.

Deze bevinding helpt om een paar dingen te begrijpen. We weten dat depressie iemands vermogen aantast om zich te concentreren of zich dingen in het dagelijks leven te herinneren, en dit onderzoek biedt een verklaring voor waarom.

Er is een grens aan wat we op een bepaald moment in het geheugen kunnen vasthouden. Wanneer deze ruimte wordt ingenomen door hardnekkige, opdringerige depressieve gedachten, is er weinig ruimte voor heel veel anders. Als er geen ruimte is voor positieve gedachten, kunnen de depressieve gedachten die al kostbaar mentaal onroerend goed hebben ingenomen, gedijen. Het gevolg is dat het geheugen, de concentratie of het vermogen om positievere gedachten te denken in het gedrang komen.

“Het feit dat depressieve gedachten niet lijken te verdwijnen zodra ze in het geheugen terechtkomen, verklaart zeker waarom depressieve personen moeite hebben zich te concentreren of zich dingen in hun dagelijks leven te herinneren. Deze bezetting van het geheugen door depressieve gedachten zou ook kunnen verklaren waarom positievere gedachten vaak afwezig zijn bij depressie; er is gewoon niet genoeg ruimte voor hen. – Hoofdauteur, Nick Hubbard, promovendus bij het Center for BrainHealth.

Met een enorme hoeveelheid mentale middelen die worden gerekruteerd door depressieve gedachten, is er een verminderde capaciteit om plaats te maken voor positieve gedachten. Het hoofd is een vruchtbare bodem voor het denken en wanneer de balans tussen negatieve gedachten en positieve gedachten uit balans is, zullen de negatieve gedachten de overhand nemen. De positieve gedachten worden minder, de depressieve gedachten nemen de overhand.

De bevinding dat depressieve gedachten in het geheugen blijven hangen en toekomstige gedachten en herinneringen onderbreken, zou een essentiële aanwijzing kunnen zijn om te begrijpen hoe depressie zich in de loop van iemands leven in stand houdt. Als er weinig ruimte beschikbaar is, en weinig mogelijkheden voor voedende gedachten om de ruimte die er is in te nemen, zal het moeilijk zijn om uit een depressieve cyclus te komen.

Depressie draait niet alleen om negatieve gedachten. Negatieve gedachten zijn een symptoom van depressie, en ze kunnen helpen om de symptomen in stand te houden, maar we zijn nog lang niet zover dat we begrijpen welke rol ze spelen bij het ontstaan van de eerste symptomen. Hoewel we steeds dichter bij een begrip van depressie komen, begrijpen we nog steeds niet wat een geest in de eerste plaats kwetsbaar maakt voor deze depressieve gedachten. Wat we wel weten is dat als ze eenmaal hun weg naar binnen vinden, ze zullen gedijen.

Depressie is een slopende ziekte en er is geen gemakkelijke oplossing. Hoe meer we ervan begrijpen, hoe gerichter we ertegen kunnen optreden. Verlichting van de symptomen zal op verschillende manieren komen voor verschillende mensen.

De auteurs benadrukken de voordelen van mindfulness bij het in staat stellen van mensen met een depressie om de inhoud van hun depressieve gedachten te herkennen en te beïnvloeden. Mindfulness is aangetoond dat het voor veel mensen even effectief is als antidepressiva in het voorkomen van terugval, en dit onderzoek begint te verklaren waarom.

Negatieve gedachten beginnen vaak automatisch en houden automatisch aan. Ze hebben helemaal niet veel brandstof nodig om te floreren. Mindfulness schijnt het licht op ze en brengt ze in de openbaarheid. Dit zal hun bolwerk beginnen te verzwakken, hetzij door hun concentratie met positieve gedachten te verdunnen, hetzij door hun directe impact te verminderen.