Een op grote schaal gedeelde post op sociale media maakt de bewering dat het griepvaccin Fluzone formaldehyde en thimerosal bevat, een kwikderivaat ( hier ).

De post gaat vergezeld van een afbeelding van een vaccinverpakking en de inhoud ervan, met de woorden “formaldehyde” en “thimerosal” in rood omcirkeld. De tekst in de post zegt dat formaldehyde een “zeer giftig gif” is dat, indien ingeademd, “duizeligheid en verstikking” kan veroorzaken. In sommige reacties wordt opgeroepen om vaccins helemaal te vermijden. Deze claim op sociale media bevat een mix van juiste en onjuiste informatie.

FORMALDEHYDE

Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) bevatten sommige vaccins de stof formaldehyde om “virussen te inactiveren” en “bacteriële toxines te ontgiften”, zodat ze geen ziekte veroorzaken. Overmatige blootstelling aan formaldehyde kan kanker veroorzaken, maar het formaldehyde in bepaalde vaccins wordt tijdens de productie verdund tot een hoeveelheid “die zo klein is vergeleken met de concentratie die van nature in het lichaam voorkomt, dat het geen veiligheidsprobleem oplevert.”

De FDA merkt op dat het grootste risico voor blootstelling aan formaldehyde komt door het inademen ervan, en dat dit vaker voorkomt “bij mensen die routinematig formaldehyde gebruiken in hun werk.”Volgens de FDA “is er geen bewijs dat er een verband bestaat tussen kanker en onregelmatige blootstelling aan kleine hoeveelheden formaldehyde via injectie, zoals gebeurt met vaccins.”

De Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) merkt op dat formaldehyde ook wordt aangetroffen in het milieu, zoals uitlaatgassen van auto’s, en huishoudelijk meubilair zoals tapijt en bekleding ( hier ).

Het is dus waar dat sommige vaccins formaldehyde bevatten, maar in hoeveelheden die onvergelijkbaar zijn met de hoeveelheden die van nature in het lichaam voorkomen en in het milieu aanwezig zijn. Het formaldehyde in vaccins levert geen gedocumenteerde veiligheidsrisico’s op zoals die worden genoemd in de post op sociale media.

THIMEROSAL

Volgens de CDC is thimerosal “een kwikbevattende verbinding” die wordt gebruikt als een conserveermiddel in griepvaccins met meerdere doses om besmetting te voorkomen ( hier ). Het agentschap merkt echter op dat hier twee verschillende verbindingen zijn die kwik bevatten: methylkwik en ethylkwik.

De CDC legt het verschil tussen deze verbindingen uit: “Methylkwik wordt in het milieu gevormd als er kwikmetaal aanwezig is. Als dit materiaal in het lichaam wordt aangetroffen, is dat meestal het gevolg van het eten van bepaalde soorten vis of ander voedsel. Hoge hoeveelheden methylkwik kunnen schadelijk zijn voor het zenuwstelsel. Ethylkwik wordt gevormd wanneer het lichaam thimerosal afbreekt. Lage blootstellingen aan ethylkwik door vaccins zijn heel anders dan langdurige blootstellingen aan methylkwik, omdat ethylkwik door het lichaam anders wordt afgebroken en sneller uit het bloed wordt verwijderd.”

In een ander bericht van de CDC stelt het agentschap: “Het is veilig om ethylkwik in vaccins te gebruiken, omdat het anders wordt verwerkt in het lichaam en het minder waarschijnlijk is dat het zich ophoopt in het lichaam – en omdat het in kleine hoeveelheden wordt gebruikt.” ( hier )Het is dus ook waar dat sommige griepvaccins conserveringsmiddelen op basis van “kwik” bevatten, maar volgens informatie van gezondheidsautoriteiten wordt het kwik dat in deze stoffen aanwezig is anders verwerkt in het lichaam en veroorzaakt het geen significante veiligheidsproblemen.

CONCLUSIE

Sommige vaccins bevatten formaldehyde om virussen te doden of toxines te inactiveren tijdens het fabricageproces, evenals thimerosal, een kwikhoudende stof die wordt gebruikt om besmetting te voorkomen in flesjes met meerdere doses.

Formaldehyde is aanwezig in het milieu, waar het inademen ervan in hoge concentraties veiligheidsproblemen oplevert. De in sommige vaccins aanwezige hoeveelheid is relatief klein in vergelijking met het formaldehyde dat van nature in het lichaam voorkomt.

Het in thimerosal aanwezige kwik wordt door het lichaam anders verwerkt en sneller uit het bloed verwijderd dan het kwik dat vaak in vis en andere voedingsmiddelen zit, waardoor het veilig te gebruiken is.

VERDICT

Deel onwaar. Griepvaccins in meervoudige dosisflacons bevatten kleine sporen formaldehyde en thimerosal, een kwikhoudende verbinding, maar deze komen van nature voor in het lichaam en worden op natuurlijke wijze verwerkt en leveren geen geloofwaardige veiligheidsproblemen op.

Dit artikel is geproduceerd door het Reuters Fact Check-team. Lees hier meer over onze factchecking-werkzaamheden.