Craig Newmark is in de war. “Wie is Bob?”, zegt hij terwijl hij over een tafel tuurt in het kantoor van de Telegraph in het centrum van San Francisco.
De in New Jersey geboren Craigslist-oprichter, die filantroop is geworden, is een onwillige Anglofiel en geniet van Britse uitdrukkingen zoals “Bob’s your uncle”, maar is verbijsterd over de oorsprong van de uitdrukking. “Is dit een soort geheime Angelsaksische of Keltische godheid?” zegt hij. “Niemand wil het me vertellen.”
Dit zijn niet de dingen waar de meeste tech-miljardairs over lijken te piekeren. Maar Newmark, 66, vertoont weinig gelijkenis met de huidige gepolijste en geoefende Silicon Valley elite.
Ondanks een geschat vermogen van $ 1,6 miljard (£ 1,3 miljard) bezit hij geen auto, geeft hij de voorkeur aan het openbaar vervoer, en woont hij met zijn vrouw in een klein huis in San Francisco’s Cole Valley, hoewel hij in 2016 een drieslaapkamerappartement in New York’s Greenwich Village kocht voor een gerapporteerde $ 6 miljoen.
Nadat hij in 1995 Craigslist oprichtte, werd de lijstenwebsite snel een van Amerika’s topwebsites, een bestemming voor onroerendgoedaanbiedingen, autoverkopen en banen. Miljoenen gebruiken de site nog steeds als een virtuele advertentiesectie, ondanks dat hij er nog steeds uitziet alsof hij in de jaren negentig is ontworpen, een overblijfsel van een pre-dotcom bubble tijdperk. In 2008 was de site 5 miljard dollar waard.
Newmark lijkt zich ook te hebben onttrokken aan het globetrottende staatsmanschap van andere techneuten. Hij is een zelfbenoemde nerd, zoals hij vaak aangeeft, meestal om te argumenteren dat hij slecht gekwalificeerd is om commentaar te geven op iets, of om een aspect van zijn karakter te verklaren – zoals zijn inspanningen om zijn fortuin weg te geven.
“Als nerd weet ik niet waarom ik een miljard dollar nodig heb,” zegt hij. Tegenwoordig geeft hij toe dat hij “technisch gezien een filantroop” is, maar zijn inspanningen om goed te doen gaan terug tot 1999, toen hij zegt dat durfkapitalisten en bankiers “heel veel geld” naar zijn bedrijf wilden gooien, en hij besloot dat hij het niet nodig had.
Andere Silicon Valley-leiders, die redelijkerwijs allemaal als nerds kunnen worden omschreven, hebben zichzelf omgedoopt tot miljardair-zakenlieden die op societyfeesten rondhangen, hun geld uitgeven aan auto’s en privéjets, en een strakke greep houden op de bedrijven die hen rijk hebben gemaakt. Newmark gaf in plaats daarvan de controle over zijn bedrijf op, zo stilletjes dat hij zegt dat veel mensen geloven dat hij het nog steeds leidt.
“Ik besloot in ’99 om dit bedrijfsmodel te hebben van goed doen door goed te doen. Dat is gelukt. Maar binnen een jaar hebben mensen me laten inzien dat ik als manager waardeloos ben. Het kostte me een paar maanden om het echt te begrijpen. Maar ik ben wel teruggetreden, wat in de zin van het ‘oprichterssyndroom’ niet zo slecht is,” zegt hij.
Newmark is een van Amerika’s grootste fulltime filantropen geworden, die 95 miljoen dollar heeft weggegeven om journalistiek en media-initiatieven te ondersteunen, waaronder onderzoeksoutfit ProPublica, transparantie-initiatief het Trust Project en Consumer Reports, een Amerikaanse waakhond en consumentenbelangenorganisatie.
“Een betrouwbare pers is het immuunsysteem van de democratie. Als kiezers hebben we goede informatie nodig om slechte te verdrijven.”
Dit omvat het terugvechten tegen de “gewapende desinformatie” die de democratie over de hele wereld heeft verstoord, waaronder de Amerikaanse verkiezingen van 2016, en naar verluidt het Brexit-referendum.
Newmark zegt dat hij ook geïnteresseerd is in cyberveiligheid, en de bedreigingen voor de democratie. De Democratische Partij van de VS werd in 2015 en 2016 gehackt, hoogstwaarschijnlijk door Russische agenten, en dit soort bedreigingen komt steeds vaker voor.
“Ik vraag me af of ik, laten we zeggen, in Vietnam had moeten dienen. Veteranen vertellen me dat ik het niet goed zou hebben gedaan in het boot camp. Omdat, nerd. Maar als het gaat om informatie oorlogsvoering, dat is mijn strijd. ”
Newmark legt specifiek de nadruk op “bot”-aanvallen, die kunnen worden gebruikt om verkeerde informatie te verspreiden of nieuwsberichtgeving aan te vallen. Zo zijn honderden Twitter-accounts gebruikt om kritiek te leveren op de berichtgeving in de westerse media over Syrië.
“Weet je eigenlijk wel dat het door een heleboel verschillende mensen werd aangevallen? Of was het een botnet of proxies voor zowel buitenlandse als binnenlandse tegenstanders?”, zegt hij. “Wanneer een vrij serieuze journalistieke entiteit op die manier wordt aangevallen, is er een redelijke waarschijnlijkheid dat de aanvallers niet echt zijn.”
We zijn bijeen op de dag nadat de Amerikaanse president Donald Trump tweette dat vier linkse congresvrouwen “terug moeten gaan en helpen de totaal gebroken en door misdaad geteisterde plaatsen te repareren waar ze vandaan kwamen,” en de mainstream Amerikaanse retoriek is alarmerend afgegleden naar plaatsen die een decennium geleden ondenkbaar zouden zijn geweest, waardoor de media spartelen.
“Op dit moment is de omgeving steeds uitdagender. Recentelijk hebben we verbaal expliciet racisme gezien. Het teleurstellende is dat veel nieuwszenders er niet open over zijn.”
In veel opzichten vertegenwoordigt hij een ouder, idealistischer Silicon Valley, een teruggooi naar de tijd dat mensen geloofden dat het internet een vrije utopie kon zijn, zonder macht van het bedrijfsleven. Hij staat erop dat Craigslist met een kleine letter C wordt geschreven, “om mij te de-emphasizen”.
Dat optimisme is niet bewaarheid, want een handvol grote techbedrijven domineert nu het web. Maar Newmark’s vriendelijkheid strekt zich uit tot een weigering om zijn meer snijdende opvolgers te bekritiseren, of zelfs te suggereren dat ze zijn voorbeeld zouden moeten volgen.
Critici hebben bijvoorbeeld betoogd dat oprichters zoals Facebook’s Mark Zuckerberg te veel macht hebben, waardoor de bedrijven die ze hebben gecreëerd, verlamd raken, en zouden moeten aftreden. “Ik kan niet veronderstellen te weten welke gevechten een individu elke dag levert,” zegt hij. “Het enige wat ik kan doen is vriendelijk reageren en dan rustig met mensen praten. Dat kan ik doen en ik heb er ook succes mee gehad. Maar dat betekent dat ik mijn mond moet houden en geen kwaad moet doen.”
Craigslist is ook getroffen door de donkere kant van het internet. Het is onder vuur komen te liggen omdat het minder sterk gereguleerd is, met een reeks schandalen waaronder prostitutie-advertenties, vervalsing en potentiële kopers die onder schot werden beroofd. Newmark lijkt overstuur door de kritiek.
“Ik begrijp niet waarom mensen dingen willen sensationaliseren. Het gebeurt wel. Ik snap het niet. Ik was een nerd. Er zijn een heleboel dingen die ik niet begrijp die een mens wel begrijpt,” zegt hij.
Hij zegt echter dat hij een tijdje heeft geprobeerd de website te modereren, een proces waarvan hij zegt dat het hem getraumatiseerd heeft achtergelaten.
“Over veel daarvan wil ik niet praten, omdat ik het niet opnieuw wil meemaken. Je ziet mensen elkaar treiteren op manieren die ik erg lelijk vind. En ik denk dat ik het persoonlijk opvat. Omdat ik de site heb opgericht, vat ik het extra persoonlijk op.”
Over Silicon Valley-bedrijven beter te laten omgaan met desinformatie die de democratie ondermijnt, zegt hij: “Dat is een stille discussie via een achterkanaal. Want als je effectief wilt zijn, moet je soms dingen via achterkamertjes bespreken. En daarom heeft het mij tientallen jaren gekost om te begrijpen dat diplomatieke telegrammen geheim moeten blijven – die liggen soms erg gevoelig. En die moeten geheim blijven.”
Het besef van de problemen in de journalistiek begon in 2006, toen hij “een aantal journalisten, redacteuren, uitgevers” ontmoette die “besloten mij te gaan onderwijzen”. Nu treedt hij op als weldoener en verbinder voor de industrie. “Wat ik vooral doe is de mensen die goed werk doen met elkaar laten praten. En dan cheques uitschrijven.”
Newmark verwerpt de suggestie dat Craigslist lokale kranten heeft gedood door hun advertentie-inkomsten te verminderen. Hij heeft “industrieanalisten en economen” geraadpleegd, die zeggen dat “de problemen met Amerikaanse kranten begonnen in de vroege jaren ’50, met televisienieuws … mijn intuïtie zegt me dat Craigslist enig effect moet hebben gehad. Maar het moet een vrij klein effect zijn geweest.”
Craigslist is elders in de wereld veel kleiner, ook in het Verenigd Koninkrijk. Heeft de negatieve pers het geschaad? “Specifiek dat, ik weet het niet. Omdat ik de Britse cultuur echt niet ken.”
Voor iemand die de Britse cultuur niet begrijpt, lijkt Newmark erdoor geobsedeerd. Ons interview is doorspekt met verwijzingen naar de Britse geschiedenis, boeken, TV en films. We krijgen Monty Python, Bernard Cornwell, The Bodyguard, Line of Duty, Oscar Wilde en Koning Alfred te horen. Is hij een Anglofiel?
“Ik heb tegen Anglofilie gevochten, maar ik lijk te bezwijken,” zegt hij. “Maar er zijn veel mysteries. Bijvoorbeeld, waarom wordt het uitgesproken als Gloucester?”.
Zal hij zijn filantropie naar de Britse pers brengen? “Hoe meer ik lees en kijk over, in het bijzonder, wat er in Londen gebeurt, hoe meer ik ervan wil zien. Maar eerst moet er hier veel werk worden verzet. En men moet prioriteiten stellen.”