Christine de Pisan

Christine de Pisan (Christine de Pizan) was een middeleeuwse schrijfster en historiografe die pleitte voor de gelijkheid van vrouwen. Haar werken, die tot de vroegste feministische geschriften worden gerekend, omvatten poëzie, romans, biografieën en autobiografieën, maar ook literair, politiek en religieus commentaar. De Pisan werd de eerste vrouw in Frankrijk, en mogelijk in Europa, die uitsluitend met schrijven in haar levensonderhoud voorzag.

De Pisan groeide op aan het hof in Parijs bij haar vader, Thomas de Pisan, de astroloog en secretaris van koning Karel V van Frankrijk. Hoewel haar opvoeding onduidelijk is, had zij door haar vaders aanstelling aan het hof wel toegang tot een verscheidenheid aan uitzonderlijke bibliotheken. In 1380 trouwde de Pisan met Etienne du Castel, een edelman uit Picardië. Hij was een ongewone echtgenoot voor die tijd, omdat hij haar onderwijs- en schrijfinspanningen steunde. Toen hij in 1390 stierf, was de Pisan nog maar begin twintig. Nadat ze aandacht had gekregen van beschermheren aan het hof voor haar poëzie en liefdesballaden, opgedragen aan haar echtgenoot, besloot ze om in plaats van te hertrouwen, haar drie kinderen en haar pas weduwe geworden moeder te onderhouden met haar schrijfwerk. Terwijl ze nog bezig was zich als schrijfster te vestigen, transcribeerde en illustreerde de Pisan ook werk van andere auteurs.

Haar eigen werk, in verschillende vormen, bespreekt veel feministische onderwerpen, waaronder de bron van vrouwenonderdrukking, het gebrek aan onderwijs voor vrouwen, verschillende maatschappelijke gedragingen, het bestrijden van een misogynistische samenleving, vrouwenrechten en prestaties, en visies op een meer gelijke wereld. Het werk van De Pisan, hoewel kritisch over het heersende patriarchaat, werd goed ontvangen, omdat het ook gebaseerd was op christelijke deugdzaamheid en moraal. Haar geschriften waren vooral sterk in retorische strategieën die sindsdien uitgebreid zijn bestudeerd door geleerden.

Haar twee beroemdste werken zijn de boeken Le Dit de la Rose (Het verhaal van de roos), 1402, en Le Tresor de la Cité des Dames (Het boek van de stad der dames), 1405. Le Dit de la Rose was een directe aanval op Jean de Meun’s zeer populaire Romance of the Rose, een werk over hoofse liefde dat vrouwen karakteriseerde als verleidsters, waarvan de Pisan beweerde dat het misogynistisch, vulgair, immoreel en lasterlijk voor vrouwen was. Later publiceerde ze Brieven over het Debat van de Roos als vervolg op het controversiële debat.

In Le Tresor de la Cité des Dames voert de Pisan een discussie met drie “dames,” die worden voorgesteld als Rede, Rechtvaardigheid en Gerechtigheid, over de onderdrukking van vrouwen en het vrouwonvriendelijke onderwerp en taalgebruik dat hedendaagse mannelijke schrijvers gebruikten. Onder leiding van de schrijfster vormen de vrouwen hun eigen stad, waar alleen deugdzame vrouwen wonen. In het boek schrijft ze: “Bovendien is het evenzeer van toepassing op dames, dienstmeisjes en andere vrouwen om wereldse voorzichtigheid te betrachten in het goed regelen van hun leven, ieder naar haar stand, en om de eer en de zegeningen van een goede reputatie lief te hebben” (Lawson, trans, The Treasure of the City of Ladies, 110).

Hoewel het werk van de Pisan voornamelijk geschreven werd voor en over de hogere klassen (de meerderheid van de vrouwen uit de lagere klassen waren analfabeet), was haar geschrift instrumenteel in het introduceren van het concept van gelijkheid en rechtvaardigheid voor vrouwen in middeleeuws Frankrijk. De Pisan leefde het grootste deel van haar leven in relatief comfort, en in 1418 trad ze in een klooster in Poissy (ten noordwesten van Parijs), waar ze haar werk voortzette, waaronder haar laatste gedicht Le Ditie de Jeanne d’Arc (Lied ter ere van Jeanne d’Arc), 1429.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.