Moet Johnny stoppen met het atletiekteam?

Een verder gezonde jongen van 12 jaar loopt op zijn tenen uw praktijk binnen. Zijn probleem is pijn in beide hielen, vooral bij het hardlopen. Het is zijn eerste seizoen in het atletiekteam, en hij zegt dat hij hard heeft geoefend voor de 50 meter sprint, “mijn beste onderdeel.” Zijn ouders uiten hun bezorgdheid over mogelijke sportblessures of onderliggende ziekten, en hun zoon is bang dat hij “het team teleurstelt” als hij stopt. U vindt geen zwelling, geen huidveranderingen, geen erytheem, en geen andere plaatselijke afwijkingen. Symptomen van duidelijke pijn worden veroorzaakt door mediale en laterale compressie (knijpen) van de hiel op de plaats waar de calcaneus apofyse aanhecht aan het hoofdlichaam van het os calcis. Er is geen pijn bij plantaire, posterieure of retrocalcaneale druk, of naast de achillespees.

Extra pijn in de hiel veroorzaakt door mediale en laterale compressie van de hiel is het meest onderscheidende kenmerk van calcaneus apophysitis

Is deze röntgenfoto normaal? U bestelt een laterale röntgenfoto van de calcaneus om andere pathologie uit te sluiten. U ziet een patroon van verhoogde dichtheid en schijnbare onregelmatige fragmentatie op de röntgenfoto. De radioloog meldt geen abnormale bevindingen. De bovenstaande röntgenfoto is typerend voor calcaneus apofysitis, een overbelastingssyndroom dat vaak voorkomt bij kinderen van 8 tot 15 jaar oud. Het “dichte” gebied is eigenlijk een secundair ossificatiecentrum van de calcaneus, geen indicatie van pathologie.

De ossificatie van de calcaneus is anders dan die van de tarsale botten, die elk vanuit een enkel centrum worden verbeend. In het geval van de calcaneus, verschijnt een secundair centrum van ossificatie typisch bij meisjes op de leeftijd van 6 jaar, en bij jongens op de leeftijd van 8.14,15 Tijdens de adolescentie, ontwikkelt zich een C-vormig kraakbeen tussen het metafyseale bot van het lichaam van de calcaneus en het secundaire centrum (of centra) van ossificatie. Dan, rond de leeftijd van 10 of 11 jaar, verschijnt een meer superieur tertiair ossificatiecentrum in de apofyse van de calcaneus.

Als de calcaneus apofyse progressief ossifieert, presenteert het zich als een zeer dicht radiografisch patroon in een adolescent. Jarenlang werd gedacht dat dit een vorm van osteochondritis was.16 In feite is dit een normaal ossificatiepatroon voor deze specifieke apofyse.17-22

Wat vertelt u de patiënt en de ouders? U adviseert een steunzool in de schoen, geen beperking van lichamelijke activiteit en geen operatie. U legt uit dat de pijn het gevolg is van steeds terugkerende schokken (overbelasting) en dat de orthese de hiel zal “ontlasten” en de klachten zal doen verdwijnen, meestal binnen 60 dagen. Als u gevraagd wordt naar het ongemak, kunt u ontstekingsremmers en ijs/warmte adviseren.